ارزیابی تأثیر جاده سازی جنگل بر زادآوری (مطالعه موردی: طرح جنگلداری سیستان، گیلان)

Abstract

<strong>زمینه و هدف:</strong> از وقایع مهم در زندگی جنگل، زادآوری درختان جنگلی است که تداوم حیات و پایداری دایمی یک جنگل از درختان مختلف، به آن‌ها بستگی دارد. بنابراین شناخت عوامل مؤثر بر روند استقرار گونه­های جنگلی می­تواند ما را در شناخت بهتر مراحل مختلف توالی این اکوسیستم یاری کند. هدف این مقاله بررسی تأثیر توسعه جنگل بر زادآوری گونه­های چوبی درختی و درختچه­ای در منطقه ذیلکی رودبار است. <strong>روش بررسی: </strong>برای انجام این تحقیق، قسمتی از جاده جنگلی سری 4 ذیلکی ­رود با سن 18 سال که به لحاظ ارتفاع، جهت دامنه، تغییرات شیب و ترکیب گونه­ای دارای وضعیت یکنواختی بود، با طول کافی (500 متر) انتخاب و در جاده ۶ ترانسکت، به‌طور یک‌درمیان به سمت بالا و پایین دامنه و به طول ۵۰ متر و عمود بر آن با استفاده از طناب و قطب نما پیاده گردید. در هر ترانسکت در فواصل ۱، ۵، ۱۰، ۳۰ و ۵۰ متر، پلات‌های موازی با جاده و به ابعاد ۲ متر در ۱۰ متر پیاده شد و در داخل هر قطعه نمونه، نوع و تعداد زادآوری گونه­های چوبی درختی و درختچه­ای برداشت شد. <strong>یافته‌ها</strong>: بر طبق نتایج، تفاوت آماری معناداری بین میانگین تعداد زادآوری گونه­ها در پایین دست (9/13± 8/28) و بالا دست جاده (9/12±4 /32) وجود نداشت. آنالیز واریانس نشان داد که میانگین تعداد زادآوری بین فواصل مختلف در پایین دست و بالا دست جاده دارای اختلاف معنی­داری می­باشد. در پایین دست جاده، به احتمال 95 درصد، میانگین تعداد زادآوری در فاصله 5 و 1 متر از جاده به ترتیب دارای بیش‌ترین (0/7± 0/39) و کم‌ترین مقدار (4/10± 0/16) می­باشد. <strong>بحث و نتیجه‌گیری</strong>: برای بقاء هر نوع پوشش گیاهی، امکان زادآوری اهمیت ویژه­ای دارد و از آنجا که جاده­ها، مسیرهای دست‌یابی به اکوسیستم­های جنگلی، هم برای انسان و هم برای گونه­های گیاهی و جانوری مهاجم محسوب می­شود، آﮔﺎﻫﻲ از ﺷﺮاﻳﻂ پوشش گیاهی و خاک ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺤﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و بررسی ﻣﺴﻴﺮﻫﺎی ﺟﺎده ﺟﻨﮕﻠﻲ به منظور به ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﺧﺴﺎرات وارده ﺑﻪ زادآوری ضروری ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.