متغیر های زیستگاهی موثر برپراکنش سوسماران منطقه حفاظت شده الوند (شهرستان خمین)

Abstract

<strong>زمینه و هدف:</strong> شناخت عوامل محیطی موثر بر حضور گونه­ها یکی از مهم­ترین موضوعات در علم بوم­شناسی است و آگاهی از نحوه تاثیر پذیری گونه­ها از متغیرهای محیطی می تواند کمک موثری برای حفاظت از گونه­ها مخصوصا انواع در خطر انقراض به حساب آید<strong>.</strong> بدین منظور در پژوهش حاضر به شناسایی متغیرهای زیستگاهی تاثیرگذار بر حضور سوسماران منطقه حفاظت شده الوند پرداخته شد. <br /><strong>روش بررسی:</strong> منطقه حفاظت شده الوند با مساحت 8618 هکتار در استان مرکزی و در شهرستان خمین واقع شده است. . در این پژوهش منطقه مورد مطالعه به لحاظ ژئومورفولوژی به سه تیپ دشت ، کوهپایه و کوهستان تقسیم و سپس هر سه تیپ زیستگاه در نرم افزار Arc Gis نسخه 3/9 به سلول­هایی با اندازه 50 در 50 متر شبکه بندی شده و در نهایت 10 درصد این سلول­ها به صورت تصادفی انتخاب شدند و مورد بررسی و پایش قرار گرفتند. <br /><strong>یافته ها:</strong> نتایج حاصل از آنالیز نرم افزار GGE biplot برای سه تیپ زیستگاه نشان داد که بیشترین حضور در زیستگاه دشت متعلق به گونه <em>Ophisops elegans</em> است که متغیر های تاثیر گذار برای حضور این گونه عبارتند از درصد غنای گیاهی، درصد خاک، و درصد تراکم پوشش گیاهی و بدترین پارامتر برای حضور این گونه درصد سنگ ریزه می­باشد. در زیستگاه کوهپایه بیشترین حضور متعلق به گونه های <em>Ophisops elegans</em> و<em> Paraloudakia caucasia</em> بوده و مهم­ترین پارامتر برای گونه <em>Paraloudakia caucasia</em> ارتفاع و درصد سنگ ریزه می­باشد. هم­چنین برای زیستگاه کوهستان گونه های <em>Ophisops elegans</em>، <em>Paraloudakia caucasia</em><em> و</em> <em>Loudakia nupta</em> بیشترین حضور را داشتند. <br /><strong> بحث و نتیجه گیری</strong>: نتایج این مطالعه نشان می دهد به طور اختصاصی گونه­های <em>Ophisops elegans</em> و <em>Paraloudakia caucasia</em> با درصد صخره و گونه <em>Loudakia nupta</em> با غنای گیاهی، درصد تراکم پوشش گیاهی، درصد سنگریزه، و ارتفاع به ترتیب حضورشان را نشان دادند.