تحلیل نگرش‌ها و بهره‌گیری از دانش بوم شناسی شهری در برنامه‌ریزی؛ با نگاهی بر نمونه‌های موردی از برنامه‌های ملی تا محلی

Abstract

حفظ بستر طبیعی و تنوع زیستی شهر جهت ایجاد ارتباط با طبیعت و ارتقاء کیفیت زندگی در شهر با توجه به افت کیفیت محیط زیست و از هم‌گسیختگی بنیان‌های اکولوژیک شهری، نیازمند یکپارچه‌سازی دانش بوم‌شناسی با فرآیند برنامه‌ریزی و توسعه شهری است. هدف تحقیق، تبیین نظری رویکرد جدید بوم شناسی شهری از طریق بررسی سیر تحول مفهوم بوم‌شناسی و ریشه‌های شکل‌گیری دانش بوم‌شناسی شهری است. همچنین این مقاله در‌صدد پاسخ دادن به این پرسش است که چگونه با بکارگیری بوم شناسی شهری به عنوان رویکردی نو در فرآیند برنامه‌ریزی و توسعه‌ی شهرها، می-توان فرصت‌هایی را برای ایجاد پیوند میان نظام اکولوژیک با محیط‌های شهری و فعالیت‌های انسانی پدید آورد.<br />تحقیق حاضر از لحاظ روش با اتکا به شیوه‌های توصیفی و تحلیلی انجام گرفته و تلاش شده است که با انجام مطالعات کتابخانه‌ای و تحلیل نگرش‌های مرتبط با بوم‌شناسی شهری و مباحث مربوطه در برنامه‌ریزی و طراحی شهری، بتوان به ریشه‌های نظری موضوع و نحوه‌ی بکارگیری آن در علوم شهری از جمله شهرسازی با بررسی مصادیق کاربردی آن پی‌برد.<br />با توجه به یافته‌های پژوهش، بوم‌‌شناسی شهری به عنوان رویکردی نوین در شهرسازی امروزه از جایگاه مناسبی برخوردار شده است. بازیابی شبکه‌های اکولوژیک شهری و طراحی و برنامه‌ریزی زیست‌بوم محور از مصادیق کاربردی دانش بوم‌شناسی شهری در سطوح مختلف محسوب می‌شوند و از این طریق متخصصان توانسته‌اند در جهت تقویت محیط طبیعی و ایجاد الگوهای توسعه مبتنی برحفظ ارزشهای اکولوژیکی شهر، گام‌های روبه جلویی بردارند. <br />نتایج نشان می‌دهد، کاربرد دانش بوم‌شناسی شهری در برنامه‌ریزی و طراحی شهرها در قالب راهبردی نظری و عملی، بایستی به عنوان یک اولویت ملی جهت دستیابی به شهرهای پایدار و تاب‌آور مد نظر قرار گیرد. دستیابی به این امر مستلزم کارگروهی میان متخصصان مختلف، حمایت از برنامه‌های آموزشی و ایجاد تغییر در نحوه‌ی ارتباط میان سیاستگذاران و متخصصان می‌باشد.