تعیین سمیت حاد علف هرزکش بوتاکلر بر روی گاماروس سواحل جنوبی دریای خزر

Abstract

مصرف بی رویه و استفاده نادرست از انواع آفت کش ها باعث وارد شدن آسیب به محیط و انواع موجودات زنده اکوسیستم ها می شود. استفاده علف هرزکش بوتاکلر در مزارع برنج شمال کشور باعث می شود که سموم باقی مانده در محیط توسط هرز آب های کشاورزی و آب های روان به سواحل دریای خزر راه پیدا کنند. گاماروس از گونه Pontogammarus maeoticus از جمله عمده ترین علف ناجور پایان سواحل جنوبی دریای خزر است که منبع غذایی بسیاری از ماهیان و آبزیان می باشد. به دلیل اینکه گاماروس در خط ساحلی دریا و در اکوسیستم آبی زندگی می کند در معرض اثرات سوء علف هرزکش بوتاکلر قرار می گیرد. بوتاکلر جزو علف هرزکش های کلرواستانیلید است که برای کنترل سریع در هنگام رویش غیرمنتظره علف های یکساله و علف های هرز پهن برگ در مزارع برنج و جو استفاده می شود. نمونه برداری از گاماروس در منطقه دریاکنار بابلسر انجام شد تا آزمایش های تعیین دامنه انجام شود. محلول ذخیره با ماده تکنیکال بوتاکلر با درجه خلوص 89.7 درصد و حلال استون ساخته شد. پس از انجام آزمایش های تعیین دامنه در فاصله زمانی 96 ساعت محدوده غلظت بین 0.5ppm تا 2.5ppm مشخص گردید و تست های اصلی نیز در این محدوده و در فاصله زمانی 9 روزه در چهارتست انجام گرفت. آمار تلفات حاصل از مرگ و میر به وسیله برنامه کامپیوتری Probi analysis تجزیه و تحلیل شد و نتایج مهمی مانند لگاریتم غلظت، معادله خط، مقدار LC50 و غیره به دست آمد. با استفاده از فاکتورهای ذکر شده، گراف های Toxicity line و Toxicity curve رسم شد و جدول میانگین LC50 تنظیم گردید. با افزایش غلظت سم در محیط تغییرات مرگ و میر بیشتر شده و با گذشت زمان LC50 کاهش می یابد. بیشترین مقدار LC50 در 24 ساعت اول تست است که با گذشت زمان کمتر شده و تقریبا ثابت می ماند. با افزایش غلظت سم، مدت زمان اثر آن کاهش می یابد و هر چه مدت زمان بیشتری از استعمال سم می گذرد جذب آن توسط بدن موجود زنده افزایش می یابد. بنابراین مقدار غلظت کمتری از سم مورد نیاز است تا باعث مرگ موجود زنده شود.