بررسی پراکنش فصلی کفتار راه راه یارانی ( Hyaena hyaena hyaena ) در پارک ملی خجیر

Abstract

کفتار نقش کلیدی در کنترل آلودگی ها و پاک سازی محیط زیست دارد. این گونه که تنها عضو خانواده کفتارسـانان در ایــران می باشد، توسط اتحادیه جهانی حفاظت، در معرض تهدید به انقراض معرفی گردیده است.با وجود این، به دلیل نگرش منفی که در کشور ما نسبت به این حیوان وجود داشته، همواره سعی در انهدام آن شده است.از همه مهم تر این که تا کنون درباره این جانور با اهمیت هیچ گونه بررسی در ایران به عمل نیامده است.<br />مطالعه حاضر طی 26 بازدید میدانی و در یک دوره یک ساله از تیر ماه سال 1384 تا خرداد1385 انجام پذیرفت. پراکنش فصلی کفتار به تفکیک تابستان و زمستان، برای تعیین محدوده و تهیه نقشه پراکنش آن مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور پارک ملی خجیر به سه بخش تقسیم شد و مکان های حضور کفتار راه راه ایرانی با مشاهده مستقیم و یا آثار و شواهد به جای مانده از آن مانند سرگین، ردپا، پلت، لانه و لاشه ثبت گردید. در این منطقه 13مورد کفتار مشاهده شده و47 مورد آثار و شواهد حضور این حیوان ثبت گردیده است.در این بررسی معلوم شد که محدوده پراکنش کفتار در فصل زمستان مشابه محدوده پراکنش آن در فصل تابستان است. با این تفاوت که آثار و شواهد به جای مانده از آن در فصل تابستان بیشتر از زمستان دیده می شود. به طورکلی کفتار در قسمت های غرب و جنوب غربی پارک ملی خجیر پراکنده است و به ویژه در منطقه باغشاه تا دره انگوری حضور بیشتری دارد. در پراکنش کفتار در نقاط مختلف پارک، عوامل متفاوتی چون فعالیت های نظامی،کشاورزی،صنعتی، دامداری، بهره برداری از معادن شن و ماسه،سنگ و گچ، احداث سد ماملو ، حضور دام و سگ های ولگرد تاثیر گذار بوده و در عمل استفاده از منطقه را برای این گونه به ناحیه های کم وسعتی محدود کرده است