درآمدى بر فقه و سبک زندگى

Abstract

سبک زندگى، مفهومى از مفاهیم علوم اجتماعى است که جنبه رفتارگرا دارد. سبک زندگى، نظام‏واره و سیستم خاص زندگى است که به فرد، خانواده یا جامعه با هویت خاص، اختصاص دارد. آدمیان با قدرت خلاق خویش، براى حیات دنیوى، دست به گزینش مى‏زنند و رفتارهاى خاصى را ترجیح مى‏دهند و زیست خود را با آن منطبق مى‏کنند. رفتارهاى بیرونى آدمیان که مورد انتخاب آگاهانه آنان است، سبک زندگى آنان را تشکیل مى‏دهد که البته انتخاب یک سبک، تابع متغیرهاى فراوانى است که باید مورد توجه قرار گیرد. از سوى دیگر، دین مبین اسلام نیز داعیه‏دار تنظیم حیات دنیوى و اخروى انسان است و توصیه‏هاى رفتارى فراوانى دارد که غالباً در علم فقه، بررسى مى‏شود. در این مقال، تلاش شده به نقش فقه، در ایجاد سبک زندگى، توجه شود. علم فقه با تبیین رفتارهاى مجاز و متناسب با کمالات انسانى، زمینه را براى هماهنگى اراده تکوینى بشر با اراده تشریعى حق تعالى ایجاد مى‏کند و مسیر سلوک متناسب با معاد را براى آدمیان بیان مى‏کند. علاوه بر این، تبیین نظام‏هاى مؤثر بر متغیرهاى دخیل در انتخاب سبک، بر عهده علم فقه است که البته تبیین این نظام‏ها با مشکلاتى روبه‏رو است. در این نوشتار به برخى از آن‏ها اشاره شده است.