پیشگامى شهید اول در تدوین قواعد فقهى

Abstract

اهتمام به ثبت و ضبط قواعد فقهى که بر اساس آنها احکام شرعى از مصادر آن استنباط مى‏شود، رو به گسترش و افزایش است، آن هم به نسبت سطح پیشرفت‏هاى علمى که فقه اهل‏بیت)ع( به برکت وجود فقیهان از آن بهره‏مند است. فقیهان به قواعد فقهى توجه دارند، چنان‏که شمارى دیگر از آنان به شیوه استنباط نیز توجه مى‏کنند که مشتاق آموزش روش استنباط به فقه‏پژوهانند. بررسى پیشرفت‏هاى روند تألیفات و نگارش‏هاى فقهى امامیه نشان مى‏دهد شهید اول )محمد بن مکى عاملى( نخستین کسى است که مجموعه‏اى از قواعد فقهى را در کتابى مستقل گرد آورده و آن را القواعد والفوائد نام نهاده است. در این گفتار کیفیت پیشرفت و دگرگونى قواعد فقهى تبیین مى‏شود و به شهید اول و تأثیر افکار و قلم وى در تدوین قواعد پرداخته خواهد شد. همچنین نکاتى از کتاب روشمند القواعد والفوائد برشمرده شده و به قواعد فقهى اشارت رفته که مستند قرآنى دارد، سپس شیوه پیشنهادى براى بررسى و پژوهش در قواعد فقهى به گونه‏اى روشمند و بر اساس حرکت شهید اول در کتاب القواعد والفوائد خواهد آمد.