آلودگی شیر به بقایای آنتی‌بیوتیک‌ها طی چهل سال اخیر در ایران

Abstract

آنتی‌بیوتیک‌ها به گروهی از داروها تعلق دارند که به داروهای ضدمیکربی موسومند و پنی‌سیلین، تتراسایکلین و آموکسی­سیلین از جمله آن‌ها هستند. این دارو‌ها برای حذف یا مهار رشد باکتری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند بدون اینکه زیان قابل‌توجهی به سلامت میزبان وارد آورند. زمانی که دارو به‌صورت تزریقی، موضعی یا خوراکی به انسان یا حیوان تجویز می‌شود مقداری از آن در بدن تجمع می­یابد که به آن باقیمانده آنتی‌بیوتیک گفته می‌شود. این باقیمانده در خون، بافت‌های عضلانی و مایعات بدن نظیر شیر قابل‌تشخیص است و در صورت مصرف شیر حیوانی که مورد تجویز آنتی‌بیوتیک قرار گرفته است باقیمانده آنتی‌بیوتیک موجود در شیر می‌تواند برای مصرف‌کننده و صنایع تخمیری شیر زیان‌آور باشد. اولین مطالعه در مورد وجود باقیمانده آنتی‌بیوتیک‌ها در شیر در سال 1341 در کشور صورت گرفت و نتایج بررسی‌های بعد از آن نشان می‌دهد که روند آلودگی شیر به باقیمانده این داروها در طول چهار دهه یک روند افزایشی در کشور بوده است. با توجه به مخاطرات وجود باقیمانده آنتی‌بیوتیک در شیر چنین به‌نظر می‌رسد که وجود یک استراتژی مؤثر و کارا که دربرگیرنده ابعاد گوناگون این امر، یعنی مقامات کنترل‌کننده، دامدار و صنایع شیر باشد از ضروریات بهداشت همگانی است.