بررسی میزان غلظت عناصر سنگین در کمپوست، خاک پوششی و قارچ‌های خوراکی دکمه‌ای گلخانه‌های استان کردستان

Abstract

آلودگی به فلزات سنگین یکی از مشکلات مهم زیست محیطی و یکی از نگرانی‌های مهم بهداشت مواد غذایی است. این تحقیق با هدف تعیین غلظت عناصر سنگین آرسنیک، کادمیوم، سرب، روی و مس در محصول قارچ خوراکی تولید شده در گلخانه‏های استان کردستان صورت گرفته است. برای این منظور از کمپوست، خاک و محصول قارچ خوراکی چهار گلخانه در استان کردستان با پنج تکرار برای هر یک نمونه‏برداری به عمل آمد. در کل در این بررسی تعداد 60 نمونه‏ مورد ارزیابی قرار گرفت. نمونه‏ها با استفاده از روش هضم اسیدی، هضم شدند. سپس غلظت عناصر توسط دستگاه نشر اتمی قرائت گردید. میانگین غلظت آرسنیک در قارچ‏های خوراکی 742/89 میلی‌گرم در کیلوگرم، کادمیوم 32/0 میلی‌گرم در کیلوگرم، مس 868/48 میلی‌گرم در کیلوگرم، سرب 152/3 میلی‌گرم در کیلوگرم و روی 072/24 میلی‌گرم در کیلوگرم به دست آمد. یافته‏های پژوهش نشان داد که میانگین غلظت آرسنیک، سرب و مس در کلیه نمونه‏های قارچ خوراکی بالاتر از حد استاندارد WHO ( عنصر آرسنک 5/0 میلی‏گرم در کیلوگرم، سرب 2 میلی‏گرم در کیلوگرم و مس 40 میلی‏گرم در کیلوگرم در مواد غذایی) بوده است. این در حالی است که کلیه نمونه‏های قارچ از لحاظ عناصر روی و کادمیوم کاملا سالم بودند. همچنین غلظت کلیه عناصر در خاک و کمپوست به جز آرسنیک پایین‏تر از حد استاندارد EPA تشخیص داده شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که مصرف زیاد کودهای شیمیایی در گلخانه‏های استان کردستان باعث افزایش غلظت این عناصر شده است.