تفاوت و آثار عملی قبض و تسلیم در عقود معاوضی

Abstract

در نظر بسیاری از اندیشمندان، تسلیم و قبض مانند دو مفهوم ایجاد و وجود، علی­رغم وحدت در ذات به اعتبار متفاوت هستند. اگرچه تسلیم از سوی بایع و قبض از سوی مشتری صورت می­پذیرد؛ امّا تسلیم زمانی محقق می­شود که قبض از سوی مشتری صورت ­گیرد و آثاری چون انتقال ضمان معاوضی بر عمل مشتری (قبض) بار می­شود و تا زمانی که مشتری مبیع را قبض نکند، بایع از مسئولیت تلف مبیع قبل از قبض بری نخواهد شد.<br /> تسلیم و قبض دو مفهومند که تفاوت آن­ها حقیقی و واقعی است. قبض و تسلیم دو مرحله­ی جدا از هم می­باشند و ممکن است تسلیم مبیع از سوی بایع صورت پذیرد؛ امّا مشتری مبیع را قبض نکند. فایده­ی عملی این جدایی، در آثاری چون انتقال ضمان معاوضی، جابه­جایی مسئولیت بین خریدار و فروشنده، اعمال حق حبس و ... نمود پیدا می­کند. تسلیم، غایت و نهایت چیزی است که بر بایع واجب است که با قبض عرفی همراه خواهد بود و برائت او از ضمان، منوط به قبض مبیع از سوی مشتری نخواهد بود.