بررسی فعالیت آنزیم‏های پروتئینی معده، پانکراس و روده ماهیان قزل‏آلای رنگین‎کمان (Oncorhynchus mykiss) تغذیه شده با تیمارهای جایگزین شده پودر ماهی با کنسانتره پروتئینی سبوس برنج

Abstract

ترکیب ثابت جیره‏های غذایی با کیفیت در آبزی پروری از اهمیت زیادی برخوردار است. هضم و جذب مواد مغذی وابسته به فعالیت آنزیم‏های هضمی است که درماهیان گوشتخوار بیشتر توسط آنزیم‏های پروتئازی انجام می‏شود. در مطالعه حاضر اثر جایگزینی پودر ماهی با کنسانتره پروتئینی سبوس برنج بر فعالیت آنزیم‏های دستگاه گوارش ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) مورد بررسی قرار گرفت. فعالیت آنزیم‏های معدوی (پپسین)، پانکراسی (تریپسین و کیموتریپسین) و آنزیم‏های نوار مسواکی (Brush border) روده (آمینوپپتیداز، آلکالین فسفاتاز) ماهیان تغذیه شده با درصدهای مختلف جایگزینی (10، 25 و 35 % جایگزینی) پودر ماهی با کنسانتره سبوس برنج مورد مقایسه قرار گرفت. در ماهیان تغذیه شده با جیره گیاهی تفاوت معنی‏داری در فعالیت آنزیم‏های پپسین، ترپسین و کیموتریپسن دستگاه گوارش آنها در مقایسه با گروه شاهد مشاهده نشد (05/0> P). سطوح بالای جایگزینی به طور معنی‏داری بر روی فعالیت آنزیم‏های آلکالین فسفاتاز و آمینو پپتیداز تاثیر گذار بود به طوری که کمترین فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز به طور معنی‏دار (05/0 P<) در تیمار 35% جایگزینی مشاهده شد. فعالیت آنزیم آمینوپپتیداز در تیمار 10% جایگزینی تفاوت معنی‏داری با شاهد نداشت (05/0> P) اما با افزایش سطح جایگزینی به طور معنی‏داری (05/0 P <) از سطح فعالیت آن کاسته شد. کاهش فعالیت آنزیم‏های روده‏ای در سطوح بالای جایگزینی، علی رغم عدم تفاوت معنی‏دار فعالیت آنزیم‏های معده‏ای و پانکراسی، شاید به دلیل داشتن ساختار پروتئینی ساده تر کنسانتره پروتئینی سبوس برنج نسبت به پودر ماهی باشد و یا اینکه عوامل ممانعت کننده‏ای تغذیه‏ایی سبب کاهش ترشح آنزیم‏های هضمی شده است. به هر حال علی رغم این تفاوت‏ها، ماهیان تغذیه شده با تیمارهای جایگزینی تا سطح 25% تفاوت معنی‏داری را از نظر رشد با تیمار شاهد نشان ندادند. به نظر می‏رسد ماهی قزل آلای رنگین کمان قادر به سازگاری با جایگزینی نسبی پودر ماهی با کنسانتره پروتئین سبوس برنج باشند اگرچه شاید نیاز باشد تا مکانیسم‏های جبران کاهش فعالیت آنزیم‏ها در انتروسیت‏های روده ماهی گوشتخوار قزل آلای رنگین کمان بررسی گردد.