مطالعه ترجیح زیستگاهی سیاه‌ماهی توئینی (Capoeta damascina) در رودخانه کُردان با استفاده از شاخص مطلوبیت زیستگاه

Abstract

زیستگاه به عنوان یکی از مهم­ترین عوامل در حفاظت از گونه­ها مطرح می­باشد. زیرا با تعیین خصوصیات زیستگاهی موردپسند به­وسیله­ی گونه­های در معرض خطر، می­توان طرح­های حفاظتی ارائه کرد. بر­این اساس، مطالعه­ی حاضر به­منظور بررسی نیاز­های زیستگاهی سیاه­ماهی توئینی در رودخانه کردان انجام شده است. نمونه­برداری از سه ایستگاه اصلی در دو فصل تابستان و زمستان صورت گرفت. در طول رودخانه سه ایستگاه نمونه­برداری (بالادست، منطقه میانی و پایین دست رودخانه) منظور شد. در هر ایستگاه نیز سه تکرار به فاصله 100 متر انجام شد. در مجموع نه نقطه به منظور انجام این پژوهش درنظر گرفته شد. در هر ایستگاه در سه نقطه نمونه گیری با استفاده از جریان الکتریکی صورت گرفت. پارامترهای محیطی شامل سرعت جریان، عمق آب، دما، pH، عرض رودخانه، دانه­بندی رسوبات، قطر سنگها و میزان مواد آلی رسوبات در هر ایستگاه، اندازه­گیری شد. شاخص مطلوبیت با حداکثر امتیاز 1 برای هر پارامتر تعیین و میانگین آنها به عنوان نمایه شایستگی زیستگاه تعیین شد. تعیین رابطه بین پارامترهای محیطی و شاخص مطلوبیت با استفاده از روش مدل تجمعی تعمیم یافته صورت گرفت. این روش غیرپارامتریک میباشد. نتایج نشان داد که برای سیاه ماهی با توجه به این متغیر­های محیطی، منطقه پائین­دست رودخانه (ایستگاه سه) زیستگاه مطلوب­تری است. این روش برای ارزیابی زیستگاه با استفاده از گونه های شاخص میتواند به کار رود.