بررسی تأثیرات گرسنگی و تغذیة مجدد در بافت کبد بچه ماهی آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius Kessler, 1877)

Abstract

تأثیرات رژیم‌های غذایی گرسنگی و تغذیة مجدد، در تغییرات بافت کبد بچه ماهی آزاد دریای خزر (<em>Salmo trutta caspius</em>)، بررسی شد که در مرحلة پار (وزن متوسط g 1± 12) بودند و در 12 تانک بتنی (40 ماهی در هر تانک) در یک سیستم باز نگهداری می‌شدند. دوره‌های غذادهی شامل 6 هفته غذادهی کامل (شاهد)، 3 هفته گرسنگی، 6 هفته گرسنگی کامل و 3 هفته گرسنگی - 3 هفته غذادهی بود.در این آزمایش از 5 ماهی در هر تکرار (3 تکرار از هر تیمار) اندام کبد جدا و در محلول بوئن تثبیت شد. بافت‌های تثبیت‌شده آبگیری، شفاف‌سازی و پارافینه شدند و از آنها مقاطع میکروسکوپی 4 میکرونی تهیه شد و به روش هماتوکسیلین و ائوزین رنگ‌آمیزی سپس، به وسیلة میکروسکوپ نوری، عکس‌برداری و تفسیر شدند. دوره‌های گرسنگی باعث آتروفی هپاتوسیت‌ها و کاهش اندازة آنها (P<0.05)، افزایش فضاهای بین سلولی و فروریختن سیتوپلاسم در کبد شد. با تغذیة مجدد به مدت 3 هفته در بچه ماهیان، افزایش اندازة هپاتوسیت‌ها و ترمیم و بازسازی بافت کبد مشاهده شد. این پژوهش نشان داد که بچه ماهی آزاد دریای خزر در اثر محدودیت غذایی و مصرف ذخائر موجود در بافت کبد دچار آسیب‌های بافتی در این اندام می‌شود، اما در صورت تغذیة مجدد و بازسازی سطح ذخائر انرژی کبد قادر به جبران و ترمیم خسارات ناشی از گرسنگی است.