نگاهی دوباره به دوازده بند محتشم

Abstract

ترکیب بند روازد. بندی محتشم کاشانی در رثای امام حسین (ع) از جمله معدور اشعاری است که مرتبه و شأنی والا یافته و سرایندهء خویش را بر مسند شهرت نشانده است. در این مقاله عوامل توفیق محتشم در سرودن دوازده بند و قبول عام آن، از جنبه های صوری و محتوایی مورد بررسی قرارگرفته است. جنبه صوری شامل: انتخاب قالب مناسب، اننخاب وزن مناسب، انتخاب ردیف فعلی و تناسب خانه ها و سطرها. جنبهء محتوایی شامل: گزارش واقعه کربلا، انسجام مطالب، لحن حماسی، هاله ای از تقدس گرداگرد دوازده بند و الگوی مناسب. و همچنین برای اولین بار تأثیر ترکیب بند جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی (وفات 588 هـ. ق) بر دوازده بند محتشم کاشانی، مطرح گردیده است.