مقایسه ابعاد نظریه ذهن و بازشناسی هیجان در کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال طیف اتیسم و اختلال نقص توجه- بیش‌فعالی

Abstract

<strong>مقدمه</strong>: اختلال طیف اتیسم و اختلال نقص توجه- بیش­فعالی (ADHD) با نقایص شناختی و اجتماعی همراه می­باشند. هدف عمده مطالعه حاضر مقایسه توانایی نظریه ذهن و بازشناسی هیجان در کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال طیف اتیسم و ADHD بود. <strong>روش کار</strong>: روش پژوهش از نوع علی- مقایسه­ای بود. جامعه آماری شامل کلیه کودکان و نوجوانان مبتلا به ADHD و اختلال­ طیف اوتیسم با عملکرد بالا در مدارس و کلینیک­های خدمات روا­ن­شناختی و مشاوره مناطق هفت گانه آموزش و پرورش مشهد طی 4 ماه نخست سال 1396 بود. نمونه شامل 85 کودک و نوجوان (42 نفر مبتلا به اختلال­های طیف اتیسم و 43 نفر مبتلا به ADHD) بود که به روش نمونه­گیری هدفمند انتخاب شدند. شرکت­کنندگان آزمون ذهن­خوانی از طریق تصویر چشم، آزمون باور کاذب سالی- ان و آزمون بازشناسی هیجان چهره را تکمیل نمودند. داده­ها با استفاده از آزمون t مستقل و تحلیل واریانس چندمتغیره تحلیل شدند. <strong>یافته­ها</strong>: یافته­ها نشان داد که گروه مبتلا به ADHD نسبت به گروه مبتلا به اختلال طیف اتیسم در جنبه شناختی و عاطفی نظریه ذهن (001/0=P) و خرده­مقیاس­های حالات مثبت (001/0=P)، حالات منفی (04/0=P) و حالات خنثی (03/0=P) نمرات بالاتری به دست آوردند. گروه مبتلا به اختلال طیف اتیسم نمرات بالاتری در هیجان ترس کسب نمودند (007/0P=). <strong>نتیجه­گیری</strong>: یافته­های این پژوهش نشان­دهنده نقصان بالای شناخت اجتماعی در کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال طیف اتیسم و لزوم آموزش مهارت­های بازشناسی حالات ذهنی جهت ارتقای توانمندی­های اجتماعی و بهبود تعاملات اجتماعی به این دسته از کودکان و نوجوانان است.