پراکنش مکانی ریشه درختان ممرز در جنگل‌های پایین‌بند هیرکانی (جنگل خیرود، نوشهر)

Abstract

هدف از این پژوهش بررسی پراکنش مکانی ریشه درختان ممرز در بخش پاتم جنگل خیرود بود. بدین منظور تعداد پنج درخت از سه‌طبقه قطری کم­قطر، میان­قطر و قطور به روش کاملاً تصادفی انتخاب شد (در مجموع 15 درخت). برای بررسی و اندازه­گیری نسبت سطح ریشه به سطح خاک (RAR)، با استفاده از روش مقطع پروفیل در اطراف هر پایه، سه پروفیل در سمت بالای درخت و سه پروفیل در سمت پایین درخت (ابعاد 50 × 100 سانتی­متر) به فواصل افقی 1، 2 و 5/3 متر از تنه درخت حفر شد (در مجموع 90 پروفیل). دیواره­های پروفیل­ها به افق­های 10 سانتی­متری تقسیم و قطر کلیه ریشه­های بیرون­زده اندازه­گیری شد. در آخردرصد نسبت سطح ریشه به سطح خاک در هر افق محاسبه شد. نتایج نشان داد با افزایش عمق مقدار شاخص نسبت سطح ریشه به سطح خاک به­صورت رابطه لگاریتمی کاهش می­یابد. نتایج حاصل از آنالیز کوواریانس نشان داد که پراکنش ریشه در سه طبقه کم­قطر، میان­قطر و قطور، دارای اختلاف معنی­داری است. نتایج آزمون t نشان داد که مقدار شاخص در دیواره اول، دوم و سوم طبقه کم­قطر در سمت بالا به­طور معنی­داری بیشتر از سمت پایین درخت است. در طبقه میان­قطر تنها دیواره سوم در سمت بالا به­صورت معنی­داری بیشتر از دیواره پایین بود. در طبقه قطور دیواره اول در سمت بالا به­طور معنی­داری بیشتر از دیواره اول سمت پایین بود.