تأثیر سن جاده بر تغییرات تنوع و اهمیت نسبی پوشش گیاهی در فواصل مختلف از حاشیه جاده جنگلی (بررسی موردی: جنگل‌های غرب گیلان)

Abstract

هدف از این پژوهش، ارزیابی تأثیر فاصله از جاده و سن آن بر پوشش گیاهی در جاده­های جنگلی ناو اسالم در غرب استان گیلان بود. بدین منظور 240 قطعه‌نمونه به‌صورت منظم-تصادفی با روش ترانسکت خطی در دو طبقه سنی جاده (کمتر از 10 سال و 10 تا 20 سال ساخت) برداشت شد. درصد پوشش‌های گیاهی با استفاده از مقیاس­های ترکیبی براون بلانکه ثبت شد. سپس مقادیر شاخص­های غنا، یکنواختی، تنوع ­ شانون-وینر و سیمپسون برای هر طبقۀ سنی جاده محاسبه شد. به‌منظور تعیین نحوه توزیع فراوانی‌ها از نمایه اهمیت نسبی استفاده شد. نتایج نشان داد مقدار اهمیت نسبی و حضور­ گونه­های درختی غالب منطقه در جاده­های تازه‌ساخت بیشتر از جاده­های قدیمی بود. همچنین مقدار اهمیت نسبی برای نهال­های­ راش، ممرز و توسکای ییلاقی نسبت به دیگر گونه­ها در هر دو طبقه سنی جاده، بیشتر بود. نتایج نشان داد با افزایش فاصله از جاده جنگلی مقدار اهمیت نسبی ­گونه­های درختی کاهش می یابد، همچنین زادآوری راش و افرا پلت بیشترین مقدار را در فواصل مختلف از جاده نشان داد. نتایج تنوع و غنا در فواصل مختلف از جاده برای گونه­های درختی و زادآوری بیشترین مقدار این شاخص را در فاصله نزدیک به جاده (0 تا 30 متر) نشان داد.