تأثیر زغال فعال و نشاسته در دوام بیماری‌زایی باکتری Bacillus thuringiensis var. kurstaki روی لاروهای سن دوم برگ‌خوار درختان زبان‌گنجشک (Nyssia graecarius Staudinger (Lep.:Geometridae))

Abstract

باکتری Bacillus thuringiensis (B.) به­عنوان یک عامل بیولوژیک در مبارزه با آفات هدف کاربرد عملی پیدا کرده، ولی تأثیر عوامل جوی و تابش مستقیم اشعه خورشید قدرت تأثیر و بقای آن را در طبیعت کاهش می­دهد. در این پژوهش نقش حفاظتی زغال فعال و نشاسته در دوام بیماری‌زایی این باکتری روی لاروهای سن دوم برگ‌خوار درختان زبان‌گنجشک (Nyssia graecarius Staudinger) برای اولین بار در ایران مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور اثر تیمار سوسپانسیون باکتریایی در اختلاط با زغال فعال و نشاسته در قالب طرح بلوک­های کاملاً تصادفی تا 9 روز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که قدرت بیماری‌زایی باکتری پس از پاشیدن روی میزبان در مدت کمتر از 7 روز تحت تأثیر نور خورشید به­طور چشمگیری کاهش یافت. تیمار مخلوط باکتری با زغال فعال در مقایسه با مخلوط باکتری با نشاسته اثر حفاظتی بیشتری نشان داد، به‌طوری‌که تیمارهای باکتری، مخلوط باکتری با زغال فعال، مخلوط باکتری با نشاسته و تیمار شاهد پس از صفر، 7 و 9 روز قرار گرفتن در معرض نور در ارزیابی 48 ساعته به ترتیب (6/76، 70، 3/63، 6/6)، (3/53، 3/63، 3/53، 10) و (30، 3/53، 40، 10) درصد تلفات نشان دادند. بررسی حاضر نشان داد که برای افزایش زمان و قدرت تأثیر این باکتری از عوامل حفاظتی مانند زغال فعال می­توان بهره گرفت.