تأثیر ارتفاع مبدأ بذر بر شاخص‌های مورفولوژی، زنده‌مانی و سبز شدن بذر زبان‌گنجشک در جنگل‌های زاگرس جنوبی

Abstract

در برنامه‌های احیاء جنگل آگاهی از خصوصیات مورفولوژی و رفتار جوانه‌زنی بذر گونه‌های درختی امری ضروری است. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر ارتفاع مبدأ بذر زبان‌گنجشک بر شاخص‌های مورفولوژی، زنده‌مانی (قابلیت حیات) و سبز شدن بذر آن بود. به همین منظور بذور از سه رویشگاه طبیعی حوزۀ شهرستان بویراحمد جمع‌آوری و در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار کاشته شدند. نتایج نشان­ داد که اثر ارتفاع مبدأ بذر روی شاخص‌های ظاهری، زنده‌مانی و سبز شدن بذر معنی­دار بود. وزن هزار دانه بذر زبان‌گنجشک در رویشگاه‌های سپیدار، وزگ و ماه‌پرویز به ترتیب 9/66، 4/59 و 1/59 گرم بود. مقدار زنده‌مانی بذر در سه رویشگاه ذکر­شده به ترتیب 95، 90 و 3/82 درصد متغیر بود. بیشترین و کمترین مقدار سبز شدن بذور به ترتیب 8/50 و 6/31 درصد مربوط به مبدأهای سپیدار و ماه‌پرویز بود. نتایج همبستگی نشان ­داد که بین ارتفاع مبدأ بذر با بیشتر شاخص‌های مورفولوژی، زنده‌مانی و سبز شدن بذر رابطه منفی و با میانگین زمان سبز شدن بذر رابطه مثبت و معنی‌دار وجود دارد. به­طور‌کلی یافته‌های این تحقیق می‌تواند لزوم توجه به ارتفاع مبدأ بذر و مشخصه‌هایی چون زنده‌مانی بذر و وزن هزار دانه را در برنامه‌های احیاء جنگل مورد تأکید قرار دهد.