بررسی تغییر مقدار ویتامین D3 در شیر گاو منطقه ی ساری در سه ماه اول سال

Abstract

ویتامین‌ها از جمله فاکتورهای غذایی هستند که به منظور انجام واکنش‌های مختلف بدن ضروری بوده و به عنوان یک کوآنزیم عمل می‌کنند. ویتامین‌ها به دو گروه محلول در چربی و محلول در آب تقسیم‌بندی می‌شوند. مطالعات مختلفی در ارتباط با آنالیز کمی و کیفی این دو گروه از ویتامین‌ها در انواع مواد غذایی انجام گرفته است. از جمله مواد غذایی می‌توان به شیر و فرآورده‌های آن اشاره نمود. شیر در اشکال متفاوت (کامل و دارای درصدهای مختلفی از چربی ، پاستوریزه و ...) دارای مقادیر متغیری از ویتامین‌های محلول در چربی می‌باشد. روش‌ها و تکنیک‌های مختلفی از جمله اسپکتروفتومتر، گاز کروماتوگرافی به منظور آنالیز کمی و کیفی ویتامین‌های محلول در چربی شیر انجام گرفته ولی حساسیت آن ها بالا نبوده و ممکن است مقدار واقعی ویتامین‌ها را نشان ندهد. از مهم‌ترین تکنیک‌های مورد استفاده می‌توان به روش کروماتوگرافی مایع با فشار بالا اشاره نمود که از حساسیت بسیار بالایی برخوردار می‌باشد. در تحقیق حاضر با استفاده از تکنیک مذکور مقادیر ویتامین D₃ در شیر خام کارخانه ی شیر پاستوریزه ساری در سه ماه اول 1386 مورد بررسی قرار گرفت. روش آماده سازی نمونه و قرائت با دستگاه HPLC با استفاده از منبع AOAC انجام گرفت. نتایج نشان داد که میانگین و انحراف معیار ویتامین D₃ در سه ماه فروردین ، اردیبهشت و خرداد به ترتیب56 ± 6/202، 28/44 ± 5/196، 62/41 ± 7/159 واحد بین‌المللی بر میلی لیتر بوده است. تغییرات میزان ویتامین در ماه‌های مختلف معنی‌دار می‌باشد. مقایسه ی نتایج این تحقیق با سایر مطالعات نشان می‌دهد که غلظت ویتامین D₃ به عوامل مختلف از جمله تغییرات فصلی ، نورخورشید ، نژاد گاو شیرده و نوع تغذیه بستگی دارد. نتیجه‌گیری کلی آن که شیر خام دارای مقادیر کمی از ویتامین D₃ بوده و نیاز به غنی سازی شیر با ویتامین‌های سنتتیک می‌باشد.