بررسی اثر پیش فرآوری با قلیا بر ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی و رئولوژیکی ژلاتین فیل ماهی ایرانی (بلوگا)

Abstract

مقدمه: ژلاتین یک بیوپلیمر مهم کاربردی است که به طور گسترده در مواد غذایی به کار می‌رود. ژلاتین‌های تجاری به دلایل مذهبی و فرهنگی اجتماعی در ادیان اسلام و یهودیت قابل پذیرش نمی‌باشند، به همین دلیل استخراج ژلاتین از ضایعات صنعت فرآوری ماهی به عنوان منبع جایگزین ژلاتین‌های تجاری، اهمیت قابل توجهی پیدا کرده است. مواد و روش‌ها: به منظور بهینه سازی شرایط استخراج ژلاتین از پوست فیل ماهی ایرانی <em><span style="font-family: Times New Roman;">(Huso huso)</span></em><em>،</em> تأثیر غلظت هیدروکسیدسدیم (075/0-05/0-01/0 نرمال) و هیدروکسیدکلسیم (01/0-05/0-075/0 نرمال) بر بازده استخراج، نقطه ذوب، ویسکوزیته، استحکام ژل، رنگ و وزن ملکولی ژلاتین استخراجی مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بیشترین راندمان استخراج ژلاتین از پوست فیل ماهی ایرانی مربوط به هیدروکسیدکلسیم 05/0 نرمال بود، همچنین در بررسی نقطه ذوب مشخص گردید که بالاترین و پایین‌ترین نقاط ذوب (98/30و 28 درجه سانتی‌گراد) به ترتیب مربوط به تیمار هیدروکسیدسدیم 01/0 نرمال و هیدروکسیدکلسیم 05/0 نرمال بود (05/0><span style="font-family: Times New Roman;">p</span>). ویسکوزیته نمونه‌ها با کاهش غلظت قلیا افزایش یافت. در عین حال غلظت هیدروکسیدسدیم در مقایسه با غلظت هیدروکسیدکلسیم تاثیر بیشتری را بر ویسکوزیته داشت. (05/0<span style="font-family: Times New Roman;">p<</span>). بیشترین استحکام ژل(582 گرم)در نمونه پیش تیمار شده با هیدروکسیدسدیم 01/0 نرمال دیده شد. در خصوص رنگ، اختلاف معنی‌داری بین تیمارها مشاهده نگردید<span style="font-family: Times New Roman;">.</span> با توجه به الگوی الکتروفورز در همه تیمارها زنجیره آلفا دیده شد. غلظت باند‌های مربوط به زنجیره های آلفا و بتا در تیمار هیدروکسیدکلسیم 075/0 نرمال کمتر از سایر نمونه‌ها بود. نتیجه‌گیری: نتایج نشان دادند که پیش فرآوری استخراج ژلاتین از پوست ماهی مذکور توسط هیدروکسیدسدیم در غلظت 01/0 نرمال، موجب تولید ژلاتین با ویژگی های عملکردی بهتری می‌گردد.