بررسی ساختار، فیزیونومی و نیازهای رویشگاهی گونۀ زربین (Cupressus sempervirens var. horizontalis) در منطقۀ اشکور رحیم‌آباد رودسر، استان گیلان

Abstract

شناخت ساختار وضعیت جنگل‌ها به‌ویژه اکوسیستم‌های جنگلی که در ارتفاعات فوقانی با عوامل تهدیدکننده از جمله شرایط سخت کلیماتیک و فرسایش خاک مواجه‌اند، ضرورتی انکارناپذیر است. این مطالعه به‌منظور بررسی ساختار، فیزیونومیک و نیازهای رویشگاهی گونۀ زربین (<em>Cupressus sempervirens</em> L. f.<em> horizontalis</em> (Mill.)) با هدف دستیابی به اطلاعات پایۀ این گونه نسبت به عوامل خاکی و فیزیوگرافی در منطقۀ اشکور رحیم‌آباد رودسر انجام گرفت. به این منظور، 30 قطعه‌‌نمونۀ دایره‌ای‌ شکل هریک به مساحت 1000 متر مربع با استفاده از روش انتخابی برداشت و در داخل هریک از قطعات نمونۀ قطر تمام گونه‌های درختی با قطر برابرسینه بیشتر از 5/7 سانتی‌متر اندازه‌گیری شد. همچنین گونه‌های درختچه‌ای داخل قطعات نمونه شمارش شد. از هر قطعه‌نمونه یک نمونه خاک (به‌عنوان نمونۀ خاک معرف) از عمق صفر تا 10 سانتی‌متر برداشت شد. نتایج نشان داد که ساختار تودۀ جنگلی ناهمسال بود. در لایۀ درختی شکل‌های رویشی سوزنی‌برگ و پهن‌برگ، در لایۀ درختچه‌ای درختچه‌های خزان‌کننده و در لایۀ علفی نیز گیاهان علفی غیرگندمی غالب بودند. در بین عوامل محیطی جهت جغرافیایی و بافت خاک بر روی قطر، ارتفاع و تراکم گونۀ زربین مؤثر بودند. تراکم درختان (تعداد در هکتار) همبستگی مثبت و منفی معنی‌داری را به‌ترتیب با درصد شن و جهت جغرافیایی نشان دادند. بیشترین پراکنش این گونه نیز در دامنه‌های خشک جنوبی مشاهده شد و سایر جهات تراکم کمتری از این گونه را به خود اختصاص دادند.