همه گیرشناسی خشکیدگی بلوط: تحلیل الگوی مکانی زمانی - مرگ ومیر بلوط در یک جنگل بلوط بلندمازو در استان گلستان (مطالعه موردی: پارک جنگلی قرق)

Abstract

ارزیابی تراکم جمعیت و الگوهای مکانی درختان بیمار از معیارهای مهم در انتخاب روش مدیریت و همه‌گیرشناسی بیماری‌های درختان جنگلی است. این پژوهش با هدف ارزیابی شدت خسارت و الگوی مکانی- زمانی خشکیدگی بلندمازو در پارک جنگلی قرق در استان گلستان انجام گرفت. وضعیت سلامت درختان بلندمازو در سال‌های 1392 و 1393 در هفت ترانسکت در قالب روش نقطۀ مرکزی یک‌چهارم ارزیابی شد. نتایج نشان داد که توزیع نرخ آلودگی و خشکیدگی درختان بلندمازو در پارک جنگلی قرق غیریکنواخت است، به‌طوری که در بخش غربی پارک، شدت خسارت و نرخ آلودگی و مرگ‌ومیر شتاب بیشتری دارد. درختان مرده با شدت به‌نسبت زیاد در مقیاس‌های بزرگ (900 متر) تشکیل خوشه می‌دهند، اما پس از یک سال شدت خوشه‌ها کمتر می‌شود و در 200، 400، 600 و 800 متر خوشه‌های ضعیفی تشکیل می‌دهند. تجزیه‌وتحلیل هم‌رخدادی شدت‌های مختلف خسارت بیماری با درختان مرده نشان داد که درختان تازه آلوده‌شده رابطۀ منفی با درختان مرده دارند و در فاصلۀ دورتری از این درختان حضور می‌یابند؛ ولی درختان دچار خسارت شدید، رابطه‌ای قوی با درختان مرده دارند. براساس نتایج این تحقیق می‌توان الگوی مناسبی برای طرح‌ریزی برنامه‌های کاربردی حفاظت و حمایت از جنگل‌های آلوده و پایش گسترش خشکیدگی بلوط به‌دست آورد.