مدل سازی پیش‌بینی پراکنش رویشگاه گونه بادامک (Amygdalus scoparia Spach) در مراتع موشکیه استان قم

Abstract

پژوهش حاضر با هدف مقایسۀ کارایی روش‌های رگرسیون لجستیک، آنتروپی حداکثر و پرسپترون چندلایه در ارائۀ مدل پیش‌بینی پراکنش رویشگاه گونۀ بادامک (<em>Amygdalus scoparia</em>) در مراتع استان قم انجام گرفت. برای این منظور، بعد از شناسایی رویشگاه‌های خالص این گونه، نمونه‌برداری از پوشش گیاهی به‌روش تصادفی- منظم انجام گرفت. برای نمونه‌برداری از خاک رویشگاه، هشت پروفیل حفر و از دو عمق 30-0 و 60-30 سانتی‌متری نمونه‌برداری شد. بعد از اندازه‌گیری خصوصیات خاک و تهیۀ لایه‌های مربوط به خصوصیات فیزیوگرافی (شیب، جهت، ارتفاع)، زمین‌شناسی و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، مدلسازی پیش‌بینی پراکنش انجام گرفت و نقشۀ پیش‌بینی رویشگاه گونۀ مورد مطالعه تهیه شد. در مرحلۀ بعد، میزان تطابق نقشۀ پیش‌بینی حاصل و نقشۀ واقعی رویشگاه بررسی شد. براساس مقادیر ضریب کاپای محاسبه‌شده، مدل رگرسیون لجستیک توانسته است پراکنش رویشگاه گونۀ مورد مطالعه را در سطح عالی (ضریب کاپای 91/0) پیش‌بینی کند؛ این در حالی است که نقشۀ پیش‌بینی حاصل از روش پرسپترون چندلایه و آنتروپی حداکثر دارای تطابق خیلی خوب (به‌ترتیب ضریب کاپای 85/0 و 8/0) با نقشۀ واقعی بود. این نتایج نشان می‌دهد که روش رگرسیون لجستیک در برآورد دامنۀ پراکنش رویشگاه این گونه در مقایسه با دو روش دیگر، از دقت بیشتری برخوردار است. براساس مدل رگرسیون لجستیک، نوع سازند زمین‌شناسی (سازند آذرین) و مقدار سنگریزۀ عمق اول خاک، مؤثرترین عوامل در حضور این گونه در رویشگاه مورد مطالعه‌اند. این نتایج گویای آن است که در انتخاب روش بهینۀ مدلسازی، علاوه بر قابلیت‌های هر روش، باید به دامنۀ آشیان بوم‌شناختی گونه‌های مورد مطالعه نیز توجه ویژه شود.