برآورد زی‌تودۀ چوبی روی زمینی توده‌های راش در جنگل‌های شمال ایران با استفاده از داده‌های سنجندۀ OLI (مطالعۀ موردی: بخش‌های گرازبن و نم‌خانه، جنگل خیرود)

Abstract

در این پژوهش قابلیت داده‌های سنجندۀ OLI ماهوارۀ لندست 8 برای برآورد زی‌تودۀ چوبی روی زمینی درختان توده‌های راش هیرکانی بررسی شده است. کیفیت تصاویر از نظر وجود خطاهای هندسی و نیز لکه‌های ابر بررسی شد. پردازش‌هایی مانند تحلیل مؤلفۀ اصلی، تبدیل تسلدکپ، نسبت‌گیری و ادغام به دو روش تحلیل مؤلفۀ اصلی و تبدیل فضای رنگ بر روی تصویر منطقۀ تحقیق انجام گرفت. 65 قطعه نمونۀ مربع‌شکل، هر کدام به ابعاد 45×45 متر در جنگل برداشت شد و از 45 قطعه نمونه برای مدلسازی با استفاده از روش آماری پارامتریک رگرسیون چندمتغیرۀ خطی به‌روش گام‌به‌گام استفاده شد. اعتبارسنجی با استفاده از 20 قطعه نمونۀ باقی‌مانده انجام گرفت. بررسی ضریب همبستگی پیرسون بین زی‌تودۀ روی زمینی در قطعه‌های نمونۀ زمینی و ارزش‌های طیفی متناظر در باندهای اصلی و محاسباتی نشان می‌دهد که مؤلفۀ اول حاصل از تحلیل مؤلفۀ اصلی بر روی باندهای 1 تا 7، بیشترین همبستگی را با زی‌تودۀ روی زمینی دارد. اجرای رگرسیون چندمتغیرۀ خطی به‌روش گام‌به‌گام بین زی‌تودۀ روی زمینی و تمام متغیرهای دورسنجی نشان داد که این مؤلفه، مؤثرترین متغیر در برآورد زی‌تودۀ چوبی روی زمینی توده‌های راش در جنگل‌های منطقۀ تحقیق است. مدل یک‌متغیرۀ خطی شامل این مؤلفه، دارای مقدار ضریب تعیین تعدیل‌شدۀ 0/122، درصد مجذور میانگین مربع خطای محاسبه‌شدۀ 14/3 درصد و انحراف 1/18 درصد است. ازآنجا که برآورد و پایش زی‌توده به‌طور اجرایی به‌طور معمول در سطوح کوچک جنگل متداول نیست، خطای مدل را می‌توان برای برآورد زی‌توده در سطوح به نسبت وسیع مانند حوضه‌های آبخیز قابل قبول دانست.