اثر هرس ریشه بر فیزیولوژی و مورفولوژی نهال ارس (Juniperus excelsa M.Bieb.)

Abstract

به‏منظور بررسی اثر هرس ریشه بر ویژگی‏های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی نهال‌های ارس، آزمایشی روی نهال‌های یکسالة بازکاشتی آن انجام گرفت. تیمارهای اعمال‌شده شامل شدت هرس ریشه (1. هرس ملایم (حدود 8 سانتی‌متر انتهایی ریشه قطع شد)؛ 2. هرس شدید (حدود 15 سانتی‌متر انتهایی ریشه قطع شد)؛ 3. شاهد (بدون هرس ریشه)) بوده ‏است که در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. هر تیمار شامل سه تکرار و هر تکرار شامل 20 نهال است (در‌مجموع 180 نهال). نتایج بررسی‏ها نشان‏داد که هرس ریشه موجب بهبود کیفیت نهال، رشد ریشه و افزایش زنده‏مانی نهال‌ها شد. نتایج همبستگی‏ها نشان‏دادند که طول ریشه، قطر ریشه، بیوماس ریشه، بیوماس ساقه و بیوماس کل با شاخص کیفی نهال همبستگی معناداری دارند. با افزیش این عوامل، کیفیت نهال بهبود می‏یابد. همچنین، نسبت بیوماس ریشه به ساقه رابطة مثبت معناداری با زنده‏مانی نهال‌ها دارد. زنده‏مانی نهال‌ها با افزایش نسبت ریشه به ساقه بهبود یافته ‏است. با توجه به نتایج این تحقیق می‏توان عنوان کرد که ریشة نهال‌های ارس از هرس‌پذیری خوبی برخوردارند و هرس ریشه، موجب بهبود وضعیت کیفی نهال‌های ارس می‏شود. همچنین، با توجه به اینکه بین شاخص کیفی نهال‌ها و قطر یقة آن‌ها همبستگی به‌نسبت قوی وجود دارد و از طرفی سایر مشخصه‏های مهم از قبیل طول ریشه و بیوماس ریشه برای اندازه‌گیری مشکل است، می‏توان گفت که قطر یقه، شاخص مناسبی برای طبقه‏بندی کیفی نهال‌های ارس در نهالستان است.