تأثیرات رطوبت خاک و کود اوره بر زنده‌مانی، رشد و برخی صفات فیزیولوژیک نهال زربین

Abstract

نظر به اهمیت زربین در تولید نهال و جنگلکاری مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور، این تحقیق با هدف بررسی واکنش نهال‌های زربین در برابر تغییرات رطوبت و تغذیۀ نیتروژن خاک اجرا شد. 270 گیاهچۀ سالم و یکنواخت زربین تهیه شد و با استفاده از آزمایش فاکتوریل دوعاملی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی، با سه تکرار و به‌مدت پنج ماه (تیر تا آبان) تحت شش سطح رطوبتی (100، 75، 50، 25، 15 و 10 درصد ظرفیت زراعی خاک) و سه سطح کوددهی اوره، شامل تیمار شاهد و دو سطح کوددهی کم ( mgKg^-175) و زیاد (‌150mgKg^-1) قرار گرفت. نتایج نشان داد تا سطح رطوبتی 25 درصد، 82/2 درصد نهال‌ها تحت تیمار شاهد (بدون کوددهی) زنده‌مانی داشتند. زنده‌مانی تحت تأثیر کود اوره، به‌ویژه به مقدار زیاد تا سطوح رطوبتی 15 و 10 درصد به‌ترتیب 100 و 66/7 درصد بود. صرف‌نظر از کود اوره، کاهش رطوبت خاک، به‌ویژه در سطوح رطوبتی کمتر از50 و 25 درصد، به‌طور معنی‌داری موجب کاهش رشد طولی ساقه، وزن خشک اندام‌ها، شاخص کیفیت و صفات فیزیولوژیک (سطح فتوسنتزی، محتوای نسبی آب برگ و کلروفیل کل) نهال‌ها شد. درحالی که با افزایش کود اوره، زنده‌مانی، وزن خشک اندام‌ها، صفات فیزیولوژیک، کارایی مصرف آب، کلروفیل کل و شاخص کیفیت نهال افزایش یافت. پیشنهاد می‌شود که برای تولید نهال زربین، رطوبت خاک از 50 درصد ظرفیت زراعی کمتر نشود؛ در غیر این صورت، استفاده از کود اوره برای افزایش رشد، بهبود کیفیت و کارایی مصرف آب نهال‌ها ضروری است.