ارزیابی مالی سیستم‌های بیشه‌زراعی شهرستان‌های فریدن و چادگان اصفهان

Abstract

با اینکه مزایای اکولوژیکی و اجتماعی سیستم‌های بیشه‌زراعی به‌خوبی شناخته­شده است، پذیرش این سیستم‌ها در میان کاربران و کشاورزان به‌کندی پیش می‌رود. معرفی بهترین سیستم­های بیشه­زراعی در هر منطقه و اثبات برتری سودآوری آن نسبت به کشاورزی سنتی می­تواند به افزایش پذیرش اجتماعی و اقتصادی و در نتیجه توسعه این سیستم­ها کمک­کند. این مطالعه با هدف مقایسه سودآوری سیستم‌ها و عملیات­ بیشه­زراعی رایج در شهرستان­های فریدن و چادگان استان اصفهان انجام شده­است. به­این منظور، کلیه سیستم‌های بیشه‌زراعی منطقه تحقیق و نوع عملیات به­کار گرفته­شده در هر سیستم شناسایی و ثبت گردید. برای ارزیابی مالی، ابتدا مقدار فعالیت­های کاشت، داشت و برداشت از طریق توزیع پرسشنامه بین کاربران طی یک دورۀ ده‌‌سالۀ گردآوری شد. سپس، متوسط هزینه­ها و/یا درآمد­های حاصل از فعالیت­های بیشه­زراعی و داده­های مرتبط با تورم از گزارش­های سالانه اداره کل جهاد کشاورزی استان اصفهان و مرکز آمار کشور استخراج شد. برای انجام محاسبات مالی از معیارهای ارزش مورد انتظار زمین (LEV)، معادل سالانه ارزش (EAV) و نرخ تنزیل اسمی (مجموع نرخ تنزیل واقعی 3 تا 5 درصد و متوسط تورم دورۀ ده‌سالۀ طرح) بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که سیستم بیشه­زراعی کشت ردیفی یا دالانی یونجه با درختان میوه بیشترین ارزش مالی را در بین تمام سیستم‌های منطقه دارد و سیستم‌های بادشکن و درختان برای حفظ و احیای خاک به‌ترتیب در رتبه­های دوم و سوم قرار دارند. پژوهش‌های بیشتری برای شناسایی دلایل انتخاب سیستم­های بیشه­زراعی رایج توسط کشاورزان و تشویق آنها به انتخاب سیستم بهینه لازم است.