ترکیب و ساختار توده‌های جنگلی در مرحلة میانی توالی جنگل‌های راش (مورد مطالعه: بخش گرازبن، جنگل خیرود نوشهر)

Abstract

این پژوهش به منظور بررسی ویژگی‌های ساختاری جنگل‌های راش در مرحلة میانی توالی جنگل‌های شمال کشور در بخش گرازبن از جنگل‌های کمتر دست‌خوردة خیرود نوشهر انجام شد. سه قطعه نمونة یک هکتاری در این مرحله انتخاب و آماربرداری صد در صد از مشخصه‌های درختان شامل قطر و ارتفاع درختان با قطر بیش از 5/7 سانتی‌متر و مشخصات نهال‌های حاضر در این پلات‌ها شامل ارتفاع در سه طبقة ارتفاعی کوتاه‌تر از 30، 30 تا 130 و بلندتر از 130 سانتی‌متر، مشخصات کیفی نهال‌ها شامل فرم رویشی (میان‌رو، انشعابی و چنگالی) و شادابی (درجة یک، دو و سه) برداشت شد. بر اساس نتایج به دست آمده تودة جنگلی مورد مطالعه به لحاظ ساختاری از حالت نامنظم ایده‌آل فاصله داشت و کمبود تعداد در طبقة قطری اول و طبقات قطری بیش از 55 سانتی‌‌متر در قطعات نمونه مشاهده می‌شود. با توجه به آشکوب‌بندی درختان، سهم درختان راش نسبت به کل گونه‌های حاضر در آشکوب پایین و میانی در سطوح یک، دو و سه هکتاری به ترتیب 5/14، 8/32 و 49 درصد، برای ممرز این مقادیر به ترتیب 5/73، 2/57 و 45 درصد و برای سایر گونه‌ها به ترتیب 12، 10 و 6 درصد مشاهده می‌شود. محاسبة نسبت تعداد نهال‌ها به تعداد پایه‌های مادری و مقایسة این نسبت بین گونه‌های مختلف نشان می‌دهد که مسیر توالی به سمت مرحلة نهایی در جنگل‌های راش در حرکت است. در این مرحله ممرز بیشترین حضور را در آشکوب‌های میانی و پایینی دارد که انتظار می‌رود در مرحلة نهایی توالی با درختان راش جایگزین شود.