حلب: عوامل مؤثر بر گزینش این شهر به پایتختى حمدانیان شام

Abstract

انتخاب مکانى معین به‌عنوان پایتخت فرمانروایان، در طول تاریخ تابع عوامل متعدد سیاسی و جغرافیایی بوده است. در قرن چهارم ­هجری در جهان اسلام، به شمار سلسله‌هاى حکومتگر پایتخت­ وجود داشت که هر یک به­دلایل­خاصی به پایتختی برگزیده شده بودند. یکی از مطرح­ترین و پرآوازه­ترین این پایتخت­ها شهر حلب بود که در سال 333ﻫ پس از تصرف شام به‌دست سیف­الدوله حمدانی به پایتختی برگزیده شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می­دهد که عواملی چون پیشینه سکونت بنی­تغلب، نیای حمدانیان در حلب، اهمیت حلب به‌عنوان خاستگاه قومی و تکیه­گاه فرهنگی برای سیف الدوله، شرایط زیست­محیطی و موقعیت جغرافیایی نظیر برخورداری از راه‌های مواصلاتی داخلی و خارجی، موقعیت استراتژیکى و دفاعی این شهر و نتایج ناشی از آنها، به‌ویژه سیاست­های ناصرالدوله حمدانی، حاکم شاخه حمدانیان موصل، در جهت حفظ حکومت و متصرفات خود در جزیره، در این انتخاب مؤثر بوده است. جمع چنین اختصاصات و امکاناتى در این شهر، به‌عنوان پایتخت، مجال شکوفایى علوم و ادبیات را در روزگار حمدانیان، خاصه سیف الدوله، فراهم آورد.