پهنه بندی کاربری توسعة شهری با استفاده از منطق فازی (fuzzy) در محیط سامانة اطلاعات جغرافیایی (GIS) (مطالعة موردی: گرگان، گنبد و علی‌‌آباد)

Abstract

سرزمین، منبعی محدود و آسیب­پذیر است، اما اگر از سودمندی­های آن به‌درستی استفاده شود، این منبع، ابدی و قابل تجدید خواهد بود. برای بهره‌برداری از سرزمین، با صرفة اقتصادی و مستمر باید روند بهره‌برداری را در چارچوبی برنامه­ریزی‌شده به نام طرح مدیریت اجرا کرد. چنین تفکری، مقدمه­ای برای آمایش سرزمین یا برنامه­ریزی برای استفاده از اراضی شده است. ایجاد و به­کار­گیری سامانه­های اطلاعات جغرافیای (GIS)، در بسیاری از زمینه‌ها از جمله آمایش سرزمین، محیط زیست و توسعة شهری، به بروز تغییرها و جهش­های عظیمی منجر شد. این پژوهش، تلاش می‌کند بخشی از نیازهای اطلاعاتی در مورد امکان توسعة شهری و تخمین قابلیت اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی شهرستان­های علی­آباد، گنبد و گرگان در استان گلستان را تأمین کند و مناطق مستعد توسعة شهری را بیابد. در این تحقیق، برای جمع­آوری داده­های مورد نیاز در سامانة اطلاعات جغرافیایی (GIS)، نقشة تناسب اراضی برای کاربری توسعة شهری از روش ارزیابی چندمعیاره (MCE) و فازی­سازی (Fuzzy) استفاده شد و عوامل مورد بررسی با توجه به روش وزن­دهی سلسله‌مراتبی (AHP)، در محیط نرم‌افزار IDRISI Kilimanjaro و ArcGIS آماده شد. نتایج نشان می­دهد که 3،845،306،130 متر مربع از مساحت منطقه با توان بالا، 36،553،066 متر مربع با توان متوسط و 5،067،405،586 متر مربع نیز با توان ضعیف است.