ارزیابی و تحلیل فضایی شاخص‌های مسکن شهری (مطالعة موردی: شهر گرگان)

Abstract

مسکن یکی از مهم‌ترین نیازهای اساسی انسان است که از ابتدای تاریخ سکونت، نقش مهمی در شرایط زیستی انسان‌ها داشته است. همچنین یکی از پدیده‌های واقعی و از نخستین مسائلی است که بشر همواره با آن مواجه بوده و برای دگرگونی و یافتن پاسخی مناسب برای آن تلاش کرده است. گونه‌شناسی مساکن نیز مقولة مهمی است که تاکنون در دستگاه‌های متولی برنامه‌ریزی و مدیریت شهری توجهی به آن نشده است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و تحلیل فضایی شاخص‌های مسکن شهری با تأکید بر گونه‌شناسی مسکن، به بررسی واحدهای مسکونی در مناطق شهر گرگان از نظر شاخص‌های دسترسی به امکانات، مشخصات کالبدی، کیفی، کمی و رضایت از معماری مسکن پرداخته است. این نوشتار کاربردی-توسعه‌ای است که با ترکیبی از پژوهش‌های توصیفی، تحلیلی و هم‌بستگی انجام شده است. جامعة آماری پژوهش حاضر شهر گرگان و نمونه‌های پژوهش 375 است که مورد در قالب پرسشنامه در اختیار خانوارها قرار گرفته است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای SPSSو GISاستفاده شده است. براساس یافته‌های پژوهش، بیشترین تفاوت و تنوع مسکن از نظر شاخص‌های مورد بررسی در منطقة 2 و کمترین آن در منطقة 1 شهری به‌دلیل شباهت بسیار و نزدیکی سبک معماری ساختمان‌های مسکونی این منطقه به یکدیگر تفاوت جزئی دارند. منطقة 3 نیز رتبة متوسط را دارد که دلیل آن می‌تواند نزدیکی اقوام مهاجر و بومی ساکن در این منطقه از نظر اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی باشد.