مقایسۀ تطبیقی توسعۀ فضاهای زیرزمینی حمل و نقل عمومی به‎منزلۀ ابزاری برای کاهش آلودگی هوا (مورد مطالعه: تهران و توکیو)

Abstract

اختصاص بیشتر معابر رو زمینی در شهر تهران به حمل و نقل خصوصی و عمومی با مصرف حجم بالای سوخت‎های فسیلی، موجب انتشار آلاینده‎هایی همچون مونواکسید و ذرات معلق‎شده که پیامد آن، آلودگی خطرناک هوایی است که در تهران حکمفرما شده و مشکلات عدیده‎ای مانند بیماری‎ها و مرگ‎ومیر شهروندان را از خود برجای گذاشته است، درحالیکه شهرهای بزرگی همچون توکیو کمتر با این مشکل روبه‎رو هستند. هدف پژوهش کاربردی پیش رو، بررسی فواید استفاده از فضاهای حمل و نقل زیرزمینی در راستای کمک به کاهش آلودگی هوای شهر تهران است. چگونگی تأثیر توسعۀ فضاهای حمل و نقل زیرزمینی بر کاهش آلودگی هوا در سطح شهر تهران، سؤال اصلی پژوهش را تشکیل می‎دهد. در این راستا با مطالعات توصیفی ـ تحلیلی و با مقایسۀ تطبیقی اقدامات انجام شده در زمینۀ توسعۀ فضاهای زیرزمینی برای کاهش آلودگی هوا در شهر تهران و توکیو، به پرسش مورد نظر پاسخ داده شده است. یافته‎های پژوهش نشان می‎دهد که کاهش زمان سفرها، مسافت جابه‎جایی‎های درون‎شهری، امکان بهبود وضعیت هوای موجود و در نتیجۀ کاهش منواکسیدکربن، اکسیدهای ازت، هیدروکربن‎های نسوخته و ذرات معلق در هوا و تغییر نوع مصرف سوخت با هدف تأثیر مثبت بر کاهش آلودگی هوای شهر تهران، ازجمله محاسن توسعۀ فضاهای حمل و نقل زیرزمینی در این شهر شمرده می‎شوند. در پایان برای شهر بزرگ تهران با شرایط کنونی، معابر هم‎سطح و قیمت بالای اراضی و توسعۀ حمل و نقل عمومی در سطوح زیرین با استفاده از سوخت‎های غیر فسیلی توصیه می‎شود.