ارزیابی ژئومورفوسایت‌های شهرستان خور و بیابانک و طبس به‌منظور گردشگری کم‌شتاب

Abstract

مقصد‌های کویری و بیابانی به‌سبب داشتن ویژگی‌هایی مانند بکر بودن، آرامش، مهمان‌نوازی ساکنان و فرهنگ غذایی غنی، از مقصدهایی محسوب می‌شوند که قابلیت زیادی در گردشگری کم‌شتاب دارند. با تلفیق دو گونة گردشگری «کم‌شتاب» و «زمین-محور» و رعایت ضوابط پایداری محیط‌زیست، می‌توان از راه گردشگری کم‌شتاب، به حفظ ژئومورفوسایت‌ها دست یافت. این پژوهش درپی شناسایی و ارزیابی مقصدهایی است که با ویژگی‌های خود به ماندگاری بیشتر گردشگران در مقصد‌ها کمک کنند. اطلاعات این پژوهش توصیفی-کاربردی، با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای، اینترنت و گفت‌وگو با کارشناسان گردآوری شد و به‌کمک پرسشنامه، تعداد 20 ژئومورفوسایت از دو شهرستان طبس و خور و بیابانک با استفاده از روش فاسیلوس ارزیابی شد. دلیل انتخاب روش فاسیلوس، تعداد بیشتر معیارهای امتیازدهی و هم‌خوانی بیشتر آنها با معیارهای گردشگری کم‌شتاب است. داده‌ها به‌کمک نرم‌افزار SPSS و با به‌کارگیری تحلیل عاملی اکتشافی، بررسی و تحلیل شدند. نتایج به‌دست‌آمده نشان دادند که ژئومورفوسایت‌های دق‌ سرد و گرم، کال سردر، معادن و روستای پروده، روستای بیاضه و کویر روح‌مرغوم به‌ترتیب امتیاز 1 تا 5 را برای هدف گردشگری کم‌شتاب داشتند. همچنین، ژئومورفوسایت‌های کال نمک، تل خاکستری، آب‌معدنی گرمه، ریگ‌جن و روستای بیاضه به‌ترتیب امتیاز 1 تا 5 را برای هدف گردشگری زمین-محور به‌دست آوردند. در پایان، راهکارهایی پیشنهاد شد، از‌جمله: تکمیل راه‌های ارتباطی، فضاهای تفریحی و امکانات گردشگری؛ تهیه و تولید نقشه و بروشور برای معرفی ژئومورفوسایت‌ها؛ سازگاری اقامتگاه‌ها با محیط؛ دوره‌های آموزشی برای گردشگران و مردم محلی؛ بهره‌برداری از گردشگری علمی برای جذب گردشگران و دیدار از مناطق.