بررسی پیامدهای منطقه‌ای همه‌پرسی در کردستان عراق

Abstract

کردستان عراق نام منطقه‌ای در شمال عراق است که از ابتدای استقلال این کشور در سال 1932 تاکنون بر سر جدایی از عراق جنگیده است. کردها پس از سال‌ها مبارزه توانستند در سال 1991 در شمال این کشور به حداقلی از خودمختاری دست یابند. با سقوط صدام (2004) کردها موفق شدند کردستان را به منطقه‌‌ای فدرالی تبدیل کنند. این منطقه تا سال 2014 در اوج شکوفایی بود، اما با ظهور داعش (2014)، کردها با حکومت مرکزی عراق بر سر بودجه و مناطق مورد مناقشه دچار اختلاف شدند و در 25 سپتامبر 2017 همه‌پرسی‌‌ای برگزار کردند که نتیجۀ آن، رأی مثبت به استقلال از عراق بود. در این پژوهش توصیفی-تحلیلی، برای جمع‌آوری داده‌ها از منابع مکتوب و اینترنت استفاده شده است. پرسشی که مطرح می‌شود این است که برگزاری همه‌پرسی چه پیامدهایی برای کردستان عراق در مقیاس منطقه‌ای داشته است. مطابق فرضیۀ پژوهش، این همه‌پرسی پیامدهای منفی سیاسی و اقتصادی متعددی برای آن‌ها ایجاد کرده است. نتایج نشان می‌‌دهد انزوای ژئوپلیتیکی تحمیلی، تحریم تجاری اقلیم کردستان توسط ترکیه و ایران و حمایت اسرائیل از مرکزگریزی کردها، از جمله پیامدهای منطقه‌ای همه‌پرسی در کردستان عراق بوده‌‌اند؛بنابراین می‌توان گفت با توجه به موقعیت محصور در خشکی کردستان عراق و ناخرسندی کشورهای هم‌جوار از واگرایی کردها به‌‌دلیل تبعات ژئوپلیتیکی آن، هرگونه اقدامی از جانب آن‌‌ها در این زمینه، فارغ از هرگونه نتیجه‌ای، محکوم به شکست است.