سنجش درجۀ توسعه‌یافتگی دهستان‌های شهرستان نی‌ریز با روش تاکسونومی عددی

Abstract

نقاط روستایی نقش بسیار مهمی در توسعه و پیشرفت کشورها دارند. اگر نقاط روستایی با اجرای برنامه‌ریزی دقیق و متناسب با ویژگی‌های روستاهای آن منطقه توسعه یابند، بی‌شک در توسعة ملی نقش اساسی ایفا می‌کنند. نقاط روستایی شهرستان نی‌ریز واقع در استان فارس به‌منظور رفع نابرابری‌ها در توزیع امکانات و خدمات روستاها به یک برنامه‌ریزی صحیح با مدنظر قراردادن ظرفیت‌ها و توانمندی‌های بالقوه و بالفعل نقاط روستایی نیاز دارد. در این پژوهش، به‌منظور سنجش درجة توسعه‌یافتگی و تعیین شکاف بین دهستان‌ها و همچنین نقش فاصلة دهستان‌ها تا مرکز شهرستان و تأثیر وجود امکانات و خدمات و توزیع آن‌ها بر توسعه‌یافتگی دهستان‌ها، 64 شاخص اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برای سال 1390 انتخاب شد و با استفاده از روش آنالیز تاکسونومی عددی دهستان‌های شهرستان نی‌ریز بررسی شد. نتایج نشان می‌دهد دهستان ریزآب از نظر شاخص‌های جمعیتی، عمرانی، زیربنایی و مراکز خدماتی در رتبة اول قرار دارد و به‌دلیل داشتن جمعیت و وسعت زیاد نسبت به سایر دهستان‌ها، توسعه‌یافته‌ترین دهستان محسوب می‌شود. همچنین دهستان هرگان با وجود اینکه فاصلة اندکی با مرکز شهرستان نی‌ریز دارد، به‌دلیل جمعیت کم و پراکندگی نقاط روستایی و همچنین کوهستانی‌بودن، توسعه‌نیافته‌ترین دهستان شهرستان به‌شمار می‌رود. از نظر سطح توسعه‌یافتگی از میان نه دهستان شهرستان، دهستان‌های ریزآب، آباده طشک، رستاق در گروه دهستان‌های برخوردار، دهستان‌های بختگان، حنا، دهچاه، مشکان، قطرویه در گروه دهستان‌های نیمه‌برخوردار و دهستان هرگان در گروه محروم‌ترین دهستان طبقه‌‌بندی شده‌اند.