بررسی آثار طرح تجهیز، نوسازی و یکپارچه‌سازی اراضی بر امنیت غذایی (مطالعۀ موردی: دهستان میان‌‌دربند شهرستان کرمانشاه)

Abstract

کشاورزی یکی از عوامل مؤثر و انکارناپذیر در امنیت غذایی است. توسعۀ کشاورزی در قالب اجرای طرح‌های افزایش بهره‌برداری از منابع آب و خاک، یکی از سیاست‌های مهم دولت در بخش کشاورزی است. پروژۀ سد گاوشان در منطقۀ میان‌دربند شهرستان کرمانشاه، از جملۀ این طرح‌هاست که یکی از اهداف آن، تأمین آب مورد نیاز اراضی کشاورزان و بهبودبخشیدن به معیشت خانوار روستایی است. از این‌رو، هدف مطالعۀ کیفی حاضر، سنجش و بررسی آثار طرح تجهیز، نوسازی و یکپارچه‌سازی اراضی منطقۀ میان‌دربند بر امنیت غذایی ساکنان آن است. طرح تحقیق، مطالعۀ چندموردی و از نوع مقایسۀ قبل و بعد از پروژه است. داده‌ها نیز از طریق رهیافت ارزیابی مشارکتی روستایی و با استفاده از تکنیک‌هایی مانند نقشه‌های اجتماعی، نقشه‌های منابع و همچنین تقویم فصلی جمع‌آوری شده است. واحد سنجش در این مطالعه، پنج روستای جلوگیرۀ سفلی، صفی‌آباد، سراب شله، خوشینان سفلی (ده کور) و کلاه کبود وسطی از دهستان میان‌دربند است. داده‌ها از طریق تحلیل محتوای ارتباطی تجزیه و تحلیل شدند. به‌منظور مشخص‌‌کردن شرایط علی حاکم بر این پروژه، از روش نقشه‌های ذهنی بهره گرفته شد. مطابق نتایج، این پروژه بر امنیت غذایی بهره‌برداران تأثیر گذاشته است. همچنین این مطالعه، دستاوردهایی برای سیاست‌گذاران و برنامه‌‌ریزان مدیریت منابع آب به‌‌همراه دارد. علاوه‌‌براین می‌توان آن را مبنایی برای سنجش ریسک در پروژه‌های آتی درنظر گرفت.