تحلیل پایداری رابطۀ میان نظام بهره‌برداری خانوادگی و امنیت غذایی در نواحی روستایی دهستان غنی‌بیگلو، زنجان

Abstract

تحقق اهداف کشاورزی از جمله تأمین امنیت غذایی جامعه و ایفای نقش مؤثر آن در تقویت استقلال ملی، نیازمند گذر سریع و صحیح از مرحلة تولید معیشتی و سنتی به مرحلة تولید صنعتی و تجاری است. از طرفی امروزه کشاورزی پایدار، به‌مثابة رویکردی است که نیل بخش کشاورزی به مرحلة تولید صنعتی و تجاری و تأمین امنیت غذایی خانوارهای روستایی را امکان‌پذیر می‌سازد. در پژوهش حاضر، به تحلیل رابطۀ پایداری نظام بهره‌برداری خانوادگی و امنیت غذایی در هشت روستای دهستان غنی‌بیگلو از توابع شهرستان زنجان پرداخته می­شود. جامعة آماری این پژوهش، شامل کل بهره‌برداران خانوادگی در روستاهای مورد مطالعه است (1324N=) و براساس فرمول کوکران، 300 نفر برای تکمیل پرسشنامه محاسبه و به­روش تصادفی سادة دردسترس انتخاب شدند. نوع پژوهش کاربردی و روش آن تحلیلی- همبستگی است و به‌صورت پیمایشی-میدانی انجام شده است. روش گردآوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه‌ای (اسنادی) و میدانی (پرسشنامه، مصاحبه و مشاهدة عمیق) است. تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری‌شده با نرم‌افزار SPSS 21و آزمون‌های آماری T تک­نمونه‌ای، ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل خوشه‌ای و جدول توافقی کای دو انجام گرفته است. براساس یافته‌ها، روند کشاورزی در روستاهای مورد مطالعه ناپایدار است و امنیت غذایی خانوارهای بهره‌برداران این روستاها وضعیت مطلوبی ندارد (52 درصد). همچنین براساس نتایج، بین امنیت غذایی با میانگین درآمد، وسعت قطعات اراضی کشاورزی و تنوع شغلی بهره‌برداران، رابطة معنادار مستقیمی وجود دارد.