تبیین عوامل موثر بر ارتقای رفاه اجتماعی در مناطق روستایی (مطالعۀ موردی: شهرستان مشکین شهر)

Abstract

تکامل مفهومی توسعه در قالب توسعة پایدار و فصل مشترک آن با رفاه اجتماعی، زمینة تقویت رویکرد جدیدی شده که چالش‌های فکری ویژه‌ای را به‌دنبال داشته است. با این‌حال، رفاه اجتماعی روستایی را فرایندی مستمر و پویا و پایدار می‌دانند که از طریق دولت‌ها و نهادهای مدنی و سازمان‌های مسئول، به ایجاد مجموعه‌ شرایط‌ و کیفیت در توانمندسازی مردم روستایی منجر می‌شود تا به‌صورت مستمر، کیفیت زندگی را بهبود ‌بخشد. هدف این مقاله، تبیین عوامل مؤثر بر ارتقای رفاه اجتماعی در مناطق روستایی شهرستان مشکین‌شهر است. این تحقیق، توصیفی- تحلیلی است و به­روش پیمایشی انجام‌ گرفته است. برای جمع‌آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه، به روستاییان ساکن در مناطق روستایی شهرستان مشکین‌شهر مراجعه شد که جامعة آماری پژوهش را تشکیل می­دهند. تعداد کل روستاییان شهرستان مشکین‌شهر 90,359 نفر است. برای تعیین حجم نمونة ساکنان مناطق روستایی شهرستان مشکین‌شهر، از فرمول کوکران استفاده شد. درنهایت، حجم نمونه 197 نفر تعیین شد، اما برای افزایش میزان دقت و اعتبار یافته‌ها، به 200 نفر افزایش یافت. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از مدل تحلیل­عاملی استفاده شد. نتایج نشان داد مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر ارتقای رفاه اجتماعی ساکن در منطقة مورد مطالعه شامل شش مؤلفة توانمندسازی اقتصادی و بازتوزیع درآمد، توانمندسازی اجتماعی و تقویت سرمایة اجتماعی، توانمندسازی محیطی، نهادسازی و ارتقای پذیرش اجتماعی، توانمندسازی روان‌شناختی، تقویت مشارکت اجتماعی و ارائة خدمات ترویجی است که مقدار واریانس و واریانس تجمعی این شش عامل، 5/68 است. همچنین، یافته‌های استنباطی پژوهش نشان داد جز عامل توانمندسازی روان‌شناختی، بین عامل توانمندسازی اقتصادی، اجتماعی، محیطی، نهادسازی و تقویت مشارکت اجتماعی با ارتقای رفاه اجتماعی در مناطق روستایی شهرستان مشکین‌شهر، رابطة معنادار وجود دارد. درنهایت، براساس نتایج پژوهش، پیشنهادهای کاربردی ارائه می‌شود.