مکان‎یابی مراکز امدادرسانی در شهر یزد با استفاده از فرایند تحلیل شبکه‎ای و GIS FUZZY

Abstract

تعیین مکان‌های مناسب برای استقرار مراکز امدادرسانی هنگام وقوع بحران‌ها، یکی از برنامه‎ریزی‌های کوتاه‎مدتی است که به‎منظور مدیریت بحران انجام می‌گیرد. اهداف این پژوهش، ارائۀ الگویی مناسب و کاربردی برای مکان‎یابی مراکز امدادرسانی در شهر یزد و انتخاب مکان­های مناسب، به‎منظور احداث مراکز امدادرسانی به هنگام وقوع بحران‌ها در شهر یزد هستند. این پژوهش به‎لحاظ هدف کاربردی بوده و روش بررسی آن توصیفی ـ تحلیلی و اسنادی است. برای این کار نخست با استفاده از روش دلفی شانزده معیار اصلی و مؤثر در مکان‎یابی این مراکز، در چارچوب شش خوشه شناسایی شدند. سپس با بهره‎گیری از نظرات کارشناسان و فرایند تحلیل شبکه‎ای، وزن نهایی هر یک از معیارها تعیین شد. پس از آن با آماده‎سازی و تلفیق لایه‎های مربوط به هر معیار با وزن آن معیار در فرایند تحلیل شبکه‎ای و استفاده از عملگرهای اجتماع فازی و اشتراک فازی، مکان‌های مناسب برای مراکز امدادرسانی در شهر یزد مشخص شدند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که چگونه می‌توان روش‌های تصمیم‎گیری چندمعیاره را با سیستم اطلاعات جغرافیایی و منطق فازی بر اساس نظر کارشناسان و متخصصان برای مکان‎یابی مراکز امدادرسانی تلفیق کرد. از این رو، الگوی ارائه‎شده در این پژوهش می‌تواند در مکان‎یابی سایر کاربری‌های شهری، به‎ویژه مراکز امدادرسانیِ شهرهای مختلف، مورد استفاده قرار گیرد. به‎دلیل قرارگیری مساحت بزرگی از بافت فرسودۀ یزد در بخش مرکزی و نواحی اطراف آن، پیشنهاد می‌شود با وجود تمرکز مکان‌های تعیین‎شده در این محدوده، تصمیماتی جامع و کاربردی برای نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسودۀ این شهر انجام گیرد تا ضمن کاهش خسارت‎های ناشی از بحران‌ها، از فشارهای جمعیتی به این مراکز در زمان بحران‌ها کاسته شود.