فرایند شکل‌گیری خانه‌های دوم روستایی و عوامل مؤثر بر آن(مطالعه موردی: روستاهای ییلاقی غرب مشهد)

Abstract

امروزه ساکنان نواحی شهری برای فرار از انواع آلودگی‌های زیست‌محیطی که آنها را تهدید می‌کند، می‌کوشند تا پاره‌ای از وقت خود را در نواحی آرام و بکر و دست‌نخوردة طبیعی سپری کنند. بنابراین گردشگری در شکل خانه‌های دوم روستایی از پدیده‌هایی است که در دهه‌های اخیر، نواحی روستایی و به‌ویژه روستاهای ییلاقی غرب شهر مشهد را تحت تأثیر قرار داده است. هدف از این تحقیق بررسی روند پیدایش و شناسایی عوامل مؤثر در شکل‌گیری خانه‌های دوم پیرامون کلان‌شهر مشهد بوده است. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی است که برای گرد‌آوری اطلاعات از روش‌های میدانی (پرسشنامه) کمک گرفته شده و براساس آن علاوه بر شوراها و دهیاران 24 روستا از 238 خانوار نمونه پرسشگری به عمل آمده است. نتایج نشان می‌دهد که ظهور خانه‌های دوم در نواحی روستایی مورد مطالعه به دهه‌های 70 و 80 برمی‌گردد، به نحوی که در دهه‌ی 1380 روند فزاینده‌ای به خود گرفته است، و رابطة معناداری بین عوامل طبیعی و انسانی در شکل‌گیری این خانه‌ها وجود نداشته است بلکه ضریب همبستگی بین تعداد خانه‌ها و مالکان غیربومی در روستاها به حداکثر خود یعنی 944/0 نزدیک می‌شود، که نشان از وجود انگیزه‌های اقتصادی و اجتماعی دیگری در زمینة حضور مالکان غیربومی در منطقه دارد. با توجه به یافته‌های پژوهش، پیشنهاد می‌شود که به شناسایی پیامدها و تأثیرات احتمالی پیدایش خانه‌های دوم در نواحی روستایی اقدام گردد.