بررسی و تحلیل یادگارنویسی در بقعه پیربکران اصفهان از دوره ایلخانی تا عصر قاجار(1343 – 682 هـ .ق/1924- /1283م)

Abstract

یادگار نویسی و یادگار نگاره از پدیده‌های مهم فرهنگ انسانی در طول تاریخ است که قدمتی همپای زندگی بشری دارد. میل به جاودانگی و بقا اگرچه عامل ابتدایی این امر تلقی می‌گردد اما بزودی با ساخت اماکن مذهبی و بناهای با شکوه سلاطین نگارش یادگاری‌ها در این اماکن که گمان می‌رفت دیرپاتر و جاودانه‌تر از ابنیه متعارف‌اند رواج یافت. بویژه در اماکن مذهبی این امر با نوعی قداست و احترام به خاطره معنوی صاحبان بقاع و مقبره‌ها جدی گرفته شد.<br /> یادگارنویسی‌ها علی رغم موجز و خلاصه بودنشان بسیار پر محتوا و بیان روانشناسی دوره‌های تاریخی اند و همچنین از حیث ایدئولوژی و مذهب حاکم در دوره مورد نظر بسیار ارزشمنداند اما اطلاعات و منابع زیادی از آنها موجود نیست. بر موارد ذکر شده ارزش‌های هنری و جاذبه بصری آن را هم باید افزود که می توانست وسوسه‌ای برای عام وخاص در همراهی با آیات و عبارات دینی در یادگار نویسی باشد. بقعه پیر بکران از مهمترین بناهای دوره ایلخانی است که موقعیت خاص آن از لحاظ قرار گرفتن در مسیر راه‌های ارتباطی محلی و فراتر از آن اعتقاد به مقام معنوی این مکان، مومنان و زائران را همواره در خود پذیرا بوده است. پیوند یادگار نویسی‌های این بقعه تاریخی با مفاهیم مذهبی و شعائر دینی از یکسو و توجه به روانشناسی تاریخی مردمانی که در گذشته از زندگی و روزگارخود به صراحت سخن رانده اند از ویژگی‌های این یادگارنویسی‌ها است .این مقاله در واقع مدخلی بر یادگار نویسی در بقاع اصفهان است که در صدد است با پژوهشی میدانی در این موضوع، ارزش‌های مغفول یادگار نویسی‌ها را تحلیل و ارزیابی نماید .<br />