تثبیت مرزها و برقراری حاکمیّت ایران بر بلوچستان، در عصر ناصرالدین‌شاه (1264 تا ۱۲۸۹ق/ 1847 تا ۱۸۷۲م)

Abstract

بلوچستان در آغاز قرن سیزدهم قمری، کانون بحران‌های سیاسی و اجتماعی شد. دولت قاجار اقدامات گوناگونی، برای برقراری امنیت و تثبیت حاکمیّت دولت مرکزی در این منطقه انجام داد. این نوشتار با هدف بازشناسی عوامل بحران‌زا در بلوچستان، می‌کوشد به روش توصیف تاریخی و اسنادی و با مراجعه به منابع دست اول، به این پرسش‌ها پاسخ دهد: ناآرامی‌های بلوچستان از آغاز دولت قاجار تا دوران ناصرالدین‌شاه چگونه پدید آمد؟ دولت مرکزی ایران برای مهار این شورش‌ها، به چه اقداماتی دست زد؟ این بررسی نشان می‌دهد که در اثر کوشش حاکمان ایالت‌های کرمان و خراسان، سرانجام در دورة ناصرالدین‌شاه، آرامش نسبی به منطقه بازگشت. دولت انگلستان که این موضوع را به سود خود نمی‌دید، برای جلوگیری از گسترش نفوذ ایران در تمامی مناطق بلوچستان، به تعیین خطوط مرزی براساس منافع استعماری خود دست یازید و مرزهای کنونی جنوب شرق ایران نتیجة دخالت‌های آن کشور است.<br />