شناسایی و اولویت‌بندی شاخص‌های مدیریت ریسک در پروژه‌های سدسازی با روش ترکیبی AHP-ARAS در محیط فازی براساس استاندارد PMBOK

Abstract

هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و اولویت‌بندی ریسک‌های پروژه‌های عمرانی براساس استاندارد گسترۀ دانش مدیریت پروژه ( (PMBOKاست. بدین منظور پروژه‌های سدسازی به‌عنوان پایۀ این مطالعه انتخاب شدند. ابتدا ریسک‌های پروژه براساس استاندارد PMBOK شناسایی شدند. سپس با استفاده از پرسشنامه، تجارب خبرگان جمع‌آوری و ریسک‌های شناسایی‌شده غربالگری شدند. در ادامه با اجرای روش تجزیه‌و‌تحلیل حالت‌های بالقوۀ شکست و خطرهای آن(FMEA) با هدف بیان عبارات کیفی برای پارامترهای احتمال وقوع ریسک، اثر ریسک، و قابلیت تشخیص ریسک قبل از وقوع، مجدداً از خبرگان نظرخواهی شد و تحلیل کیفی ریسک‌ها انجام گرفت. در ادامۀ پژوهش با توزیع پرسشنامه بین خبرگان، ریسک‌هایی که در مرحلۀ قبل اولویت بیشتری از ریسک‌های دیگر داشتند، براساس تأثیرشان بر اهداف پروژه رتبه‌بندی شدند. برای این منظور از روش تصمیم‌گیری چندمعیارۀ ارزیابی نسبت افزایشی (ARAS) فازی استفاده شد. معیارهای در نظر گرفته‌شده عبارت‌اند از زمان، هزینه، کیفیت و ایمنی پروژه. به‌منظور تعیین وزن معیارها از روش تحلیل سلسله‌مراتبی داده‌های فازی (FAHP) استفاده شد. مهم‌ترین ریسک‌های شناسایی‌شده به‌ترتیب اولویت عبارت‌اند از: تأمین نکردن یا تأخیر در تأمین تجهیزات وارداتی، تخصیص نیافتن مناسب و به‌موقع منابع مالی توسط تأمین‌کننده‌گان مالی پروژه، تأخیر در ابلاغ نقشه‌ها.