پهنه‌بندی خطر وقوع حرکات توده‌ای با استفاده از مدل‌های ارزش اطلاعاتی، تراکم سطح و LNRF در حوضة آبخیز زهره

Abstract

ایران به‌دلیل ویژگی‌های طبیعی و مورفولوژی خود در معرض بسیاری از مخاطرات طبیعی قرار گرفته است. حرکات توده‌ای و ناپایداری دامنه‌ای، مخاطرات مهمی برای فعالیت‌های انسانی‌اند که اغلب سبب از دست رفتن منابع اقتصادی و خسارت دیدن اموال و تأسیسات می‌شوند. این مسائل لزوم پهنه‌بندی خطر حرکات توده‌ای را به‌عنوان اولین مرحلة مدیریت صحیح محیطی این پدیده روشن می‌کند. هدف این پژوهش، پهنه‌بندی خطر وقوع حرکات توده‌ای در حوضة آبخیز زهره در استان فارس است. به این منظور ابتدا لایه‌های اطلاعاتی 10 عامل مهم تأثیرگذار در وقوع حرکات توده‌ای از قبیل سنگ‌شناسی، شیب، ارتفاع، نوع استفادة فعلی از زمین، بارش، درجۀ حرارت، جهت شیب، فاصله از راه‌های ارتباطی، فاصله از گسل و فاصله از آبراهه تهیه و رقومی شدند. سپس با استفاده از تفسیر عکس‌های هوایی و عملیات میدانی، کلیة لغزش‌های موجود در حوضه، شناسایی و به‌صورت نقشه ارائه شدند. از تلفیق متغیرهای مستقل و وابسته، مقدار حرکات توده‌ای در هر کلاس عامل محاسبه شد و وزن‌دهی طبقات براساس روابط موجود در مدل‌های ارزش اطلاعاتی، تراکم سطح و LNRF صورت گرفت. در نهایت نقشۀ پهنه‌بندی خطر حرکات توده‌ای با ادغام لایه‌های مختلف وزنی در مدل‌های مختلف حاصل شد. شاخص حرکات توده‌ای در روش ارزش اطلاعاتی در ردۀ خیلی خطرناک و خطرناک به‌ترتیب 0/97 و 6/1، در روش LNRF (‌روش گوپتا و جوشی) به‌ترتیب 4/33 و 4/27، و در روش تراکم سطح 6/77 و 7/9به‌دست آمد که بیانگر کارایی مطلوب روش ارزش اطلاعاتی نسبت به روش‌های LNRF و تراکم سطح در پهنه‌بندی خطر وقوع حرکات توده‌ای در منطقۀ تحقیق است.<br /> <br /> <strong> </strong>