واکاوی آتش‌سوزی جنگل‌های شهرستان گیلان‌غرب برای مدیریت مخاطرات

Abstract

آتش‌سوزی جنگل‌ها از مخاطراتی است که با شرایط جوی مرتبط است. با مطالعۀ شرایط جوی هنگام رخدادهای آتش‌سوزی می‌توان به این ارتباط پی برد. هدف این پژوهش، تحلیل همدید- پویشی مخاطرۀ طبیعی آتش‌سوزی جنگل‌های گیلان‌غرب در روز 21 ژوئیه 2016 با دیدگاه محیطی به گردشی است. بدین منظور از داده‌های سطوح فوقانی جو شامل فشار تراز دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل، سرعت قائم جو، باد مداری و نصف‌النهاری ترازهای جوی و دومتری سطح زمین، دمای ترازهای جوی و بیشینۀ دومتری سطح زمین و شار تابش بالای جو و سطح زمین با استفاده از نرم‌افزار گرادس نقشه‌های مربوط ترسیم و تحلیل شدند. نتایج واکاوی نقشه‌های جوی نشان می‌دهد که استقرار مرکز کم‌فشار ثانویه بر جانب غربی خلیج فارس و گسترش آن تا شمال غربی کشور و در سطوح میانی تا 500 هکتوپاسکال حاکمیت پرارتفاع جنب حاره با مرکز بسته 5960 ژئوپتانسیل‌متر با ضخامت زیاد خود موجب فرونشینی هوای گرم به‌صورت آدیاباتیک و ترکیب آن با گرمای کم‌فشار خلیج فارس در سطح زمین شده است. نقشه‌های سرعت قائم جو و تاوایی نیز منطبق بر پرارتفاع جنب حاره بر روی جو نیمۀ غربی کشور مقادیر منفی را نشان می‌دهد که حاکی از پایداری جو و نزول هوای گرم از ترازهای فوقانی به سطح زمین است. تحلیل نقشه‌های وزش‌های دمایی در ترازهای 1000 تا 500 هکتوپاسکال نشان داد که منشأ ورود گرما به نیمۀ غربی کشور فرارفت هوای گرم و خشک از سمت سرزمین عربستان، شمال آفریقا، عراق و آب‌های گرم نیمۀ شمالی خلیج فارس است که سبب رخداد گرم‌ترین روز تابستان و آتش‌سوزی گسترده در بخش وسیعی از جنگل‌های گیلان‌غرب شده است. <br /> <br />