روزنامة (ندای) جنوب؛ بررسی مواضع نخستین روزنامة مخالف قرارداد دارسی در ایران

Abstract

روزنامۀ جنوب با طرح نظریة «دولت مستقل مقتدر»، بر این باور بود که دولت بایستی در مقابل نقشه‌ها و طرح‌های دولت‌های اروپایی، به ­خصوص انگلستان در حوزۀ نفت ایستادگی کند و با تکیه ‌بر اتحاد و وحدت ملی درصدد کسب منافع ملی گام بردارد. هدف نوشتار حاضر آن است تا تصویری مستند از کنش دولت انگلستان در قالب شرکت نفت انگلیس و ایران بر مبنای نوشتار روزنامة جنوب ارائه دهد که نویسندگان آن بر این باور بودند که این شرکت به نمایندگی از دولت انگلستان عمل می‌کند و سازمان سیاسی یا به گفتة روزنامه «پلتیکی» است که در تحت پوشش آن درصدد گسترش منافع انگلستان در ایران است. به این ترتیب روزنامة جنوب خود را به­ عنوان اولین مخالف قرارداد دارسی در ایران مطرح می­کند و با رصد اقدامات انگلستان نقض مواد این قرارداد را انعکاس می­دهد. در نوشتار حاضر پرسشی که نویسنده با روش تحقیق تاریخی و با مطالعة روزنامه، درصدد پاسخ­گویی به آن است، بررسی این دیدگاه روزنامة جنوب به قرارداد دارسی است که از آن به­عنوان سازمانی پلتیکی یاد می‌کنند تا مبانی و علل این نگاه روزنامه مشخص شود.