هنر اسلامی در چالش مفاهیم معاصر و افق های جدید

Abstract

گروه وسیعی از آثار هنری امروز با عنوان هنر اسلامی شناخته می شوند. شناسه اسلامی در کنار هنر به تصورات مبهم نشانه شناسانه و مفاهیم روشن پدیدار شناسانه ای اشاره می کند. که بر ساخته از مفاهیم اولیه (بدون تعریف اما معلوم) و اصول موضوع (مفاهیم پیشادانشی) مربوط به هنر اسلامی می باشد. تئوری های متنوع نتوانسته اند تعریفی جامع و مانع از هنر اسلامی ارایه نمایند و این پرسش باقی مانده که براستی هنر اسلامی چیست؟ واپژوهی دستاوردهای هنر پژوهان در این زمینه منجر به بازشناسی شش تعریف پایه ای گردید. که سایر فرضیات را می توان زیر مجموعه ای از آنها به شمار آورد. در این تعاریف هنر اسلامی به مثابه هنر مقدس هنر جهان اسلامی هنر مسلمانان هنر با محتوای دینی و اسلامی هنر عربی - هنر انتزاعی و هندسی و یا ترکیبی از تمامی موارد فوق معرفی شده که هیچکدام نمی توانند - به تنهایی و به صورت جامع و مانع معرفی هنر اسلامی باشند - اما هر یک به نوبه خود ‘ روزنه ای به ارایه تعریفی فرهیختار ‘ در این زمینه می گشایند ‘ که تجلی عناصر سلبی و ثبوتی الهی ‘وحدت و یگانگی است. به عبارت دیگر ترابر نمایه هنر اسلامی هنر توحید است.