بحران ویروس کرونا و سوء مدیریت مسئولیت اجتماعی شرکت: تحلیل واکنش کاربران شبکه‌های اجتماعی به اخبار منفی حول مسائل CSR

Abstract

بحران ویروس کرونا و اثرات زیستی، اجتماعی و اقتصادی آن تأثیر شگرفی بر اکثر کسب‌وکارها گذاشته است. در این میان، سو مدیریت کسب‌وکارها در قبال مسئولیت‌های اجتماعی خود نسبت به بحران پیش‌آمده و انتشار اخبار منفی در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند تبعات سنگینی بر آن‌ها وارد سازد. شبکه‌های اجتماعی به کاربران امکان می‌دهند تا تبلیغات دهان‌به‌دهان الکترونیکی منفی راجع به شرکت‌ها ایجاد کنند. برای شناسایی عوامل این رفتار، یک خبر ساختگی راجع به ویروس کرونا و شرکت هواپیمایی ماهان در میان کاربران اینستاگرام توزیع شد تا قصد مشارکت آنها توضیح داده شود. بر این اساس مجموعه‌ای از متغیرهای توضیحی بررسی شد که شامل آگاهی اجتماعی، آگاهی محیطی، ارزش سودمندی و نگرش نسبت به کامنت و اشتراک‌گذاری در مورد اخبار منفی CSR می‌شوند. این پژوهش از نوع توصیفی و پیمایشی بوده و جامعه آماری پژوهش شامل دانشجویان کاربر اینستاگرام دانشگاه‌های تبریز و تهران می‌شد. پرسشنامه‌ها به‌صورت الکترونیکی و به روش در دسترس توزیع و درمجموع 460 پرسشنامه گردآوری شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS و PLS نشان داد آگاهی اجتماعی بر آگاهی محیطی اثر مثبت می‌گذارد. هم‌چنین باوجود آن‌که تاثیر مثبت آگاهی اجتماعی و محیطی بر ارزش سودمندی تائید شد، اما نتوانست تاثیر معناداری با نگرش به کامنت و اشتراک‌گذاری نشان دهند. درنهایت نگرش بر قصد رفتاری کاربران تأثیر قابل‌توجهی داشت، اما اثر ارزش سودمندی بر قصد رفتاری تائید نشد. یافته‌های این مطالعه می‌تواند به سازمان‌های مختلفی که نسبت به مسائل محیطی و اجتماعی احساس مسئولیت می‌کنند، به‌واسطه تجزیه‌وتحلیل رفتار مشتریانشان و پیشنهادهای کاربردی که ارائه می‌دهد، کمک شایانی کند.