عوامل مؤثر بر ناکارایی ذخیره مطالبات مشکوک الوصول بانک‌ها

Abstract

ذخیره مطالبات مشکوک‌­الوصول و هزینه­‌های مرتبط با آن به ترتیب از عوامل کاهنده سود و دارایی‌های یک بانک می‌باشند. بانک‌های کشور برای برآورد ذخیره مطالبات مشکوک‌­الوصول، طبق دستورالعمل بانک مرکزی عمل می‌نمایند. سؤال اساسی این تحقیق این است که آیا ذخیره مطالبات مشکوک‌­الوصول بانک‌ها برآورد شده براساس دستورالعمل بانک مرکزی، از میزان مطلوبی براساس وضعیت مالی و ریسک بانک برخوردار است یا خیر؟ درصورتی­که مقدار این متغیر از مقدار مطلوب فاصله دارد، میزان آن چقدر و ناشی از چه عواملی است؟ در این راستا، از اطلاعات مالی 19 بانک فعال در بازار بورس تهران طی دوره زمانی 1387 تا 1392 و از مدل مرز تصادفی استفاده شد. یافته‌ها نشان می‌دهد که بانک‌ها در سال‌های مختلف، دارای درجات متفاوتی از ناکارایی در تعیین مقدار ذخیره مطالبات مشکوک‌­الوصول هستند. بانک ایران‌زمین در سال 90 با میزان ناکارایی 0.000054 به‌عنوان کاراترین و بانک ملت در سال 92 با میزان ناکارایی 0.0421749 به‌عنوان ناکاراترین بانک در ذخیره‌­گیری مطالبات مشکوک­‌الوصول مشخص شدند.